SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

sonorystyczny

dopuszczalne w grach (i)

sonorystyczny

sonorystyka


KOMENTARZE

~gosc # 2010-02-03

Wikipedia :
Sonoryzm - kierunek w muzyce współczesnej, zaliczany do nurtów Drugiej Awangardy, typowy przede wszystkim dla muzyki polskiej w latach sześćdziesiątych, cząsto utożsamiany z pojęciem "polskiej szkoły kompozytorskiej".
W sonoryzmie elementem wyróżnionym i formotwórczym było samo brzmienie, zazwyczaj wydobywane nietradycyjnymi sposobami z tradycyjnych instrumentów (skrobanie, skrzypienie i bębnienie po pudle wiolonczeli). Zapoczątkował ten nurt Tren i I Kwartet smyczkowy Krzysztofa Pendereckiego, oba utwory skomponowane w 1960 roku. Podjęli go i rozwinęli Henryk Mikołaj Górecki (Genesis I, II; Choros I), Wojciech Kilar (Riff 62, Generique), Kazimierz Serocki (Freski symfoniczne), Andrzej Dobrowolski, Zbigniew Rudziński. Witold Szalonek (m.in. Les sons) wyróżnił się wyjątkowo odkrywczym podejściem do instrumentów dętych, w których rozwinął m.in. technikę grania wielodźwięków (tzw. dźwięki kombinowane - w oboju jest ich ok. 160). W muzyce chóralnej najoryginalniejszy był wkład Andrzeja Koszewskiego. Najmłodszym polskim sonorystą był Krzysztof Meyer (pierwsze kwartety smyczkowe i symfonie).
W utworach sonorystycznych nie ma melodii, rytmu ani harmonii w tradycyjnym znaczeniu tych pojęć - rolę ich przejmują rozmaite rodzaje brzmień. Formę utworu określają zmiany brzmień i faktur oraz dynamiki, która staje się podstawowym sposobem kształtowania dramaturgii utworu. Częste są w utworach sonorystycznych dwa rodzaje przebiegu formy:
charakterystyczny pomysł brzmieniowy - pomysł kontrastujący - synteza obu pomysłów na zakończenie utworu
stopniowe narastanie do kulminacji wykonywanej przez cały zespół, w maksymalnej dynamice - albo wręcz przeciwnie, redukcja (jak w Refrenie Góreckiego)
Utworom sonorystycznym zarzucano często, że są "katalogami efektów". Istotnie, powstawały w okresie, który kompozytorzy ci później określali mianem "eksperymentalnego". Ze środków wypracowanych w późniejszych latach komponowali dzieła znacznie bardziej złożone, bliższe tradycyjnej symfonice lub kameralistyce, czego przykładem jest przede wszystkim Pasja wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego.

~gosc # 2014-02-03

Dlaczego tekst ten jest w całości skopiowany z Wikipedii? Czy ma to sens?