1. o człowieku: taki, którego cechuje uczciwość, prawość, bezinteresowność, honor, np. szlachetny człowiek; prawy, uczciwy, piękny;
2. świadczący o takich cecha, np. szlachetne czyny; prawy, uczciwy, piękny;
3. taki, który cechuje się idealnymi proporcjami, wyjątkową stylowością i harmonią, wywołuje niezwykłe doznania estetyczne; harmonijny, idealny, doskonały;
4. o roślinach, zwierzętach, przedmiotach itp.: taki, który odznacza się pierwszorzędną jakością; doskonały, wysokogatunkowy, pierwszorzędny;
5. w chemii: gazy szlachetne - grupa pierwiastków chemicznych stanowiąca VIII grupę główną układu okresowego: hel, neon, argon, krypton, ksenon i radon; helowce;
6. w mineralogii: kamienie szlachetne - kryształy minerałów lub pierwiastków, charakteryzujące się twardością, piękną barwą, połyskiem i odpornością na czynniki chemiczne, stosowane najczęściej do wyrobu biżuterii, np. diament, szafir, szmaragd;
7. w chemii: metale szlachetne - metale odznaczające się dużą odpornością na działanie czynników chemicznych, pięknym kolorem i połyskiem, np. srebro, złoto, platyna;
8. stal szlachetna - stal wzbogacona obecnością innych, cenniejszych metali, np. chromem, niklem, wolframem;
9. w botanice: tytoń szlachetny - jednoroczna roślina z rodziny psiankowatych, osiągająca wysokość do 2 metrów, której liście zawierają najczęściej 1-3% nikotyny;
10. w botanice: borowik szlachetny - gatunek jadalnego grzyba z rodziny borowikowatych, wysoko ceniony ze względu na walory smakowe

1. o człowieku: wspaniałomyślny, dobroczynny; charakterystyczny dla takiego człowieka, wzniosły
2. piękny, harmonijny
3. o wysokiej jakości, wspaniały; wysokogatunkowy