SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

poraniony

dopuszczalne w grach (i)

poranić

-

poraniony

dopuszczalne w grach (i)

poraniony

mający rany, pokryty ranami

-

poraniony

dopuszczalne w grach (i)

poraniony

osoba ranna


KOMENTARZE

~gosc # 2011-09-03

Rzeczownik w USJP.

Tak na marginesie: jest już uwzględniony 'poraniony' jako przymiotnik na podstawie WSO Polańskiego (że jako przymiotnik - sądzę po wachlarzu uwzględnionych form pochodnych). Skąd domniemanie, że Polańskiemu chodziło o przymiotnik, a nie o rzeczownik albo imiesłów? Polański odnotowuje również wyraz 'pomarszczony', ale tutaj jest on tylko imiesłowem czasownika 'pomarszczyć', nie przymiotnikiem. Zgodnie z taką interpretacją dotychczasowy 'poraniony'-przymiotnik_lub_imiesłów_z_Polańskiego powinien zniknąć jako osobna forma podstawowa, a na jego miejsce powinien wskoczyć 'poraniony'-rzeczownik z USJP. Taka sama sytuacja dotyczy również kilku wcześniej zgłaszanych.

tevex # 2011-09-03

WSO nie notuje imiesłowów ani pod czasownikami, ani jako osobne hasła (za to Karpowicz tak), wyłącznie przeszłe (p. porosnąć). Gdy taki wyraz jest notowany jako osobne hasło i nie ma przy nim odmian rzeczownikowych (p. chrzestny, czarnoskóry itd.), powinien być to przymiotnik. Jako przymiotnik figuruje także w USJP, nie zauważyłeś? :)

~gosc # 2011-09-03

Dokładnie jako imiesłów, a dopiero potem (przy okazji?) jako "w użyciu przymiotnikowym" i jako "w użyciu rzeczownikowym", po równo jeśli chodzi o wagę.

Niektóre takie przypadki w Polańskim budzą wątpliwości. Np. "użyczający". Jako rzeczownik jest na tyle ważny (zastosowanie prawnicze), że odnotowanie go w słowniku ortograficznym miałoby sens; jako przymiotnik/imiesłów jest niczym niewyróżniającym się wyrazem, jakich mnóstwo - Polański nie odnotowuje takich wyrazów jak "skaczący", "ziewający", "pożyczający" itp., a "użyczający" jednak z jakiegoś klucza do zasobu trafił. Myślę, że z rzeczownikowego, ale nie ma podstaw do rozstrzygnięcia tej wątpliwości, bo efekt jest taki sam w każdym przypadku.
O "poranionego" można by spytać twórców WSO, ale podejrzewam, że dla nich nie jest to wcale istotne i ewentualna odpowiedź byłaby bardziej wyrazem nastroju chwili niż rzeczywistej genezy.

~gosc # 2011-09-03

Cyt. "WSO nie notuje imiesłowów (...). Gdy taki wyraz jest notowany jako osobne hasło i nie ma przy nim odmian rzeczownikowych (p. chrzestny, czarnoskóry itd.), powinien być to przymiotnik".

Kilka spraw:

1. Co to znaczy "nie ma przy nim odmian rzeczownikowych"? Przecież takie rzeczowniki (również 'chrzestny' i 'czarnoskóry') odmieniają się jak przymiotniki, więc po zestawie form nie jesteś w stanie ocenić, co odmieniano - rzeczownik czy przymiotnik - bo jedno i drugie odmienia się identycznie. Czy masz na myśli średnik oddzielający formy liczby mnogiej? Jeśli tak, to zgłaszam rzeczowniki 'pomarszczony', 'nieszczęsny', 'niepocieszony', 'nienarodzony', 'ubezwłasnowolniony', 'niedorosły'.

2. Jeśli tak to interpretujecie (tj. że "WSO nie notuje imiesłowów"), to dlaczego nie dodano jako osobne formy podstawowe przymiotników 'pomarszczony', 'użyczający', 'zasądzony', 'współgrający', 'zobowiązany', 'solony', 'rozprowadzający', 'niewiadomy', 'zbuntowany', 'niewolący', 'zasiadający', 'strzelający', 'zatwierdzający', 'ubezwłasnowolniony'?

Pod 'wołający' napisałeś, że tylko w wyrażeniu. Jako rzeczownik - tak. Ale skoro WSO zawiera hasło 'wołający', a według tego, co napisałeś, należy się temu okazowi kwalifikacja przymiotnikowa, to zgłaszam 'wołającego' po raz kolejny, tym razem jako "przymiotnik, bo WSO nie notuje imiesłowów". A formą podstawową dla przymiotnika jest stopień równy przymiotnika w mianowniku, a nie bezokolicznik ;-)

tevex # 2011-09-03

1. WSO podaje mianownik lm lub nic, gdy jest to przymiotnik, a więcej odmian dla rzeczownika, sprawdza się to w 95% ;).

2. W WSO jest bajzel ;). Dodaję te, dla których znajdę znaczenie w innych słownikach.

~gosc # 2011-09-03

1: trochę zbyt intuicyjne kryterium jak na politykę bardzo ścisłego przestrzegania ZDS.

2: 'użyczający', 'zasądzony', 'współgrający', 'zobowiązany', 'rozprowadzający', 'niewiadomy', 'zbuntowany', 'niewolący', 'zasiadający', 'strzelający', 'zatwierdzający', 'ubezwłasnowolniony'
- dla wszystkich znajdziesz znaczenie rzeczownikowe w SJP Doroszewskiego. Okoliczność ta mogłaby sugerować, że do WSO te wyrazy trafiały jednak jako rzeczowniki i kryterium mogłoby być inne, przesunięte w tę stronę. W końcu WSO też nie powstawał w izolacji od SJPDor.

tevex # 2011-09-25

Odźródli się Karpowiczem i USJP. ;)