SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

wrodzić

dopuszczalne w grach (i)

wrodzić


KOMENTARZE

bajerant # 2005-05-13

stąd wrodzony talent

porti # 2005-05-13

bajerant, znaczenie chyba na odwrót... "wrodził się w ojca, matkę, dziadka, itp.", więc chyba nabyć pewne cechy od ludzi niekoniecznie poprzedniego pokolenia

~gosc # 2005-05-13

2 ważniejsza od 1 - 1 może nawet do usunięcia?

bajerant # 2005-05-13

ale historycznie wcześniejsza;
nie wiem, jak to się stało, ale stary duży Doroszewski w ogóle nie notuje formy zwrotnej z właściwym jej znaczeniem;
czyżby tak szybko zachodziły zmiany w naszym języku? :)

jak chcecie, to zmieniajcie, ja już się w to nie mieszam

bajerant # 2005-05-13

w każdym razie forma WRODZONY (zdecydowanie najpopularniejsza w użyciu) pochodzi na 100 % od WRODZIĆ (coś w kogoś) a nie WRODZIĆ SIĘ (w pradziadka)

porti # 2005-05-13

bajerant, moja uwaga nie była żadną formą pretensji, no co Ty... zapewne oba znaczenia są poprawne, ja znałem jedno, wybacz...

porti # 2005-05-13

ale: "on ma wrodzony talent" czyli "on ma nabyty od kogoś talent", a nie, że "on przekazuje komuś talent"

bajerant # 2005-05-13

każda uwaga może być pożyteczna, nawet w formie pretensji - jest to sygnał do głębszego zastanowienia się nad sytuacją :)

po głębszym zastanowieniu podrzymuję moje stanowisko:
w moim prywatnym odczuciu talent objawiający się w Tomisławie Tajnerze został mu WRODZONY przez ojca (Apoloniusza)

bajerant # 2005-05-13

od wrodzić SIĘ byłoby zapewne:

obserwując sytuację na skoczniach, stwierdzić należy, iż zaiste Tomisław Tajner WRODZONY jest w Apoloniusza

<[8-)

koalar # 2005-05-13

Po odbyciu tajnej konsultacji, mogę smiało stwierdzić, iż zamiast:
<<rodząc przekazać coś potomstwu>>,
powinno być:
<<rodząc, przekazać coś potomstwu>> (przecinek).
Podobnie przy każdym innym znaczeniu, w którym stosowany jest imiesłów przysłówkowy.
Można sprawdzić:
http://slowniki.pwn.pl/poradnia/lista.php?szukaj=przys%B3%F3wkowy&kat=18
(pierwszy temat od góry - "(pisać, używając...)").
Ta defa i podobne (m.in. "zsączyć") do poprawki.

~gosc # 2005-05-13

Przeczytałem, ale jeszcze się nie przekonałem.
Być może przecinek jest w tych okolicznościach fakultatywny.
Być może istnieje jakiś niuans, różnica znaczeniowa...
Być może jestem za bardzo pod wpływem starej szkoły i niezbyt łatwo akceptuję zmiany (jeśli takowe rzeczywiście ktoś wprowadził)...
Stary Doroszewski (SJPD) w podobnych sytuacjach nie stosował przecinków.
Natomiast w Komputerowym Słowniku Języka Polskiego widać wyraźne rozbieżności między SJP a SWO. Wiele haseł ma podwójne objaśnienia, często sformułowane tymi samymi słowami. Jedyna różnica to obfitość przecinków w SJP i oszczędne ich stosowanie w SWO.

SJP: dryf - ruch kry lodowej, płynącej na powierzchni mórz...

SWO: dryf - ruch kry lodowej płynącej na powierzchni mórz...

Jako osoba z natury oszczędna popieram opcję SWO (mniej miejsca zajętego na twardym dysku :)

Jeszcze raz powtarzam, że nie mam nic przeciwko zmienianiu wpisanych przeze mnie definicji. Jeśli uważacie to za konieczne, do dzieła.

Com napisał, napisałem. Howgh!

bajerant # 2005-05-13

to byłem ja :)

Uważam, że lepsza jest jakaś definicja niż żadna

& nobody's perfect

Jeśli trafię na jakieś konkretniejsze argumenty i reguły, pewnie się nawrócę...

blenders # 2005-05-13

Tam w SJP masz "ruch kry lodowej, płynącej na powierzchni mórz, albo bloków kontynentalnych pływających na półplastycznym podłożu magmowym", więc pewnie fraza między przecinkami ma charakter wtrącenia...

Natomiast o wiele gorzej wyglądają rozbieżności w zapisie przysłowia: "Lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć" (pod hasłami: zgubić, lepiej, mądry, niż, znaleźć, głupi). Raz masz tam przecinek, a raz nie.;-)

A już konkretniasty babolec interpunkcyjny jest pod hasłem 'ząb'- "taki na którym znać niszczące działanie upływu czasu".

c[:-D

bajerant # 2005-05-13

takich przykładów jest dużo więcej, wpisałem pierwszą rzecz, jaka mi się nawinęła;
jak trafię na coś ciekawszego, nie omieszkam zamieścić

<[8-)

koalar # 2005-05-13

Twoje przykłady dotyczą imiesłowów przymiotnikowych (piarniem!). My zajmujemy się przysłówkowymi (piargiem!). Lepszy "dowód":
http://slowniki.pwn.pl/zasady/629737_1.html
Punkt b), zwracam uwagę na słowo "koniecznie". Nie ma tam jasnej reguły, lecz proszę mi wierzyć, gramatykę opanowałem w podstawówce niieźle ;).

blenders # 2005-05-13

Hehe... ciekawe czy doczekamy się błędów ortograficznych w drukowanych SO... a może już takie są?:) Np. w "Innym słowniku języka polskiego" Mirosława Bańki mamy formy CHCIJ i ZECHCIJ, ale ponoć redaktor przyznał, że to literówki:

http://www.pfs.org.pl/New_look/Slownik/Pliki/O-isjp00.txt

c[:-D

koalar # 2005-05-13

Sprawy jednak nie przesądzajmy:
http://sjp.pwn.pl/haslo.php?id=69201 (1.)
http://sjp.pwn.pl/haslo.php?id=69127 (1.)
http://sjp.pwn.pl/haslo.php?id=52203 (1.)
Być może przy mniej rozbudowanych częściach zdania (pierwszy i drugi link), w których występuje imiesłów przysłówkowy, przecinek jest zbędny. Sprawa trafi do poradni X ;), bądźmyż cierpliwi.

blenders # 2005-05-13

Myślę, że wszelkie wątpliwości zostaną rozwiane wraz z zapoznaniem się z podpunktem c):

http://slowniki.pwn.pl/zasady/629779_1.html

c[:-D

koalar # 2005-05-13

Miałem rację... <odpala_cygaro_smiejac_sie_ironicznie_i_strzepujac_popiol_starego_cygara_z_ramion>

blenders # 2005-05-13

:)))))

koalar # 2005-05-13

(((((:

bajerant # 2005-05-14

Dzięki, to są już pewne konkrety :)

ALE

c) Według zasady podawanej dotychczas w słownikach ortograficznych "nie jest potrzebny przecinek przy zwrocie imiesłowowym, jeżeli imiesłów nie ma określeń". Zgodnie z nią należałoby pisać:

Wlókł się kulejąc brzegiem lasu.
Obudziwszy się o niczym już nie pamiętał.

Jednak Komisja Kultury Języka PAN, kierując się chęcią uproszczenia przepisów interpunkcyjnych, opowiedziała się za rozciągnięciem zasady...

[czy "opowiedziała się" to znaczy podjęła już wiążącą decyzję i jest w stanie narzucić ją autorom nowych słowników ortograficznych? (i mnie)
czy tylko dorzuciła swoje 3 grosze do dyskusji i nic z tego nie wynika, bo muszę przyznać że te przykłady z przecinkami wyglądają ohydnie]

...opowiedziała się za rozciągnięciem zasady oddzielania lub wydzielania przecinkiem imiesłowów na -ąc, -łszy, -wszy mających określenia także na imiesłowy bez określeń. Zgodnie z tą zasadą napiszemy:

Wlókł się, kulejąc, brzegiem lasu.
Obudziwszy się, o niczym już nie pamiętał.

Konsekwentne stosowanie takiej zasady pozwala uniknąć wątpliwości, czy imiesłów w danym tekście wymaga oddzielenia przecinkiem, bo jest równoważnikiem zdania albo "ma charakter wtrącenia", czy też nie powinien być oddzielany lub wydzielany przecinkami, bo jest tylko okolicznikiem

http://slowniki.pwn.pl/zasady/629779_1.html

szkoda, że Komisja nie była taka zdecydowana w czasach, kiedy ja chodziłem do szkoły :)

ciekawe, kiedy dla uproszczenia zrezygnujemy z rozrurznienia na Ż i RZ etc.

~gosc # 2005-05-14

"ciekawe, kiedy dla uproszczenia zrezygnujemy z rozrurznienia na Ż i RZ etc."
nieśmiałe próby, zwłaszcza tego etc. to się DOKONYWUJĄ już i w ramach Zasad...:)
przykładów poszukaj sam...

~gosc # 2005-05-14

Komisja może się tylko opowiedzieć, narzucić raczej nic nie może
jeżeli jakieś bzdury pojawią się w drukowanym słowniku to znów Komisja tylko może się wypowiedzieć - ZAKAZAĆ ani NAKAZAĆ nawet jeśliby mogła - nie da rady (podstawowy kłopot - egzekucja takiego zarządzenia)...przykład - realizacja zasady dbania aby tam gdzie to możliwe oficjalnie używać polskich lub spolszczonych odpowiedników - efekt jaki jest każdy widzi...

blenders # 2005-05-14

so.pwn.pl => Hasła, zasady pisowni i interpunkcji oraz aneks pochodzą z Nowego słownika ortograficznego PWN, wyd. 1996 i nn.

sjp.pwn.pl => Hasła pochodzą z trzytomowego Słownika języka polskiego PWN, opracowanego autorsko przez Redakcję Słowników Języka Polskiego PWN i wydanego w latach 1978-1981 pod redakcją naukową prof. Mieczysława Szymczaka. W 1992 r. ukazało się jego wydanie zmienione oraz tom suplementowy, który połączono z tomami zasadniczymi w 1995 r.

To poniekąd tłumaczy niestosowanie w SJP zasad interpunkcji, które pojawiły się najwcześniej w roku 1996.;))

~gosc # 2005-05-14

należy mieć nadzieję, że niedługo PWN uaktualni so.pwn.pl o nowości z WSO PWN 2003, a sjp.pwn.pl dociągnie co najmniej do SJP (3 tomy) 1998 albo i do SJP (3 tomy) 2002 ...:)

bajerant # 2005-05-14

Cóż, to jest prawda? - zapytał Piłat.

<[8-)

Śpijcie słodko, śniąc o niebieskich migdałach, przeplatanych przecinkami.

- Mniam-mniam - zabajerował jeden z, chwilowo niepalących, starszych panów.
- Ja jestem niepalący - odrzekł drugi, kaszląc namiętnie do spluwaczki - chodźmy lepiej, grając w literaki. To taka zdrowa rozgrywka...
- Oj dana-dana, jutro-jutro,
bo dziś-dziś już nie dam rady,
oj dziś-dziś,
bo dziś-dziś już jestem na to
za stary-ale-jary

blenders # 2005-05-14

Mnie dziwi tylko, że opowiadając się za takim rozwiązaniem, Komisja nie napisała nic o żadnej alternatywie - tak jak w przypadku pisowni zaprzeczonych imiesłowów przymiotnikowych (tzn. dopuszczalna pisownia rozdzielna imiesłowu przymiotnikowego w znaczeniu czasownikowym).

~gosc # 2005-05-14

Ty koalar, też jestem, a właściwie nie mam nic przeciw interdyscyplinarności. Ale wkraczając na do kompletnie odmiennych dziedzin wiedzy, poruszając się "tak znakomicie" "i tu i tam" "narażamy sie na niebezpieczeństwo kompromitującej ignoracji, a jednocześnie pretensjonalności" - tak mi się pomyślało, bez sensu:). No i jeszcze w Ewangelii napisano, parafrazując nieco, "kto zgubi wielkosc swą, ten ją odnajdzie", znowu bez sensu!!