SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

prząśniczka

dopuszczalne w grach (i)

prząśniczka

zdrobnienie od: prząśnica (część kołowrotka)


KOMENTARZE

~gosc # 2007-11-10

To jet ktoś, kto przędzie

~gosc # 2007-11-12

Chyba jednak "prząśniczki, jak anioł dzieweczki" nie były częściami kołowrotka...

wybryknaturysta # 2007-11-12

Chyba jednak powinieneś, ~gościu, nieco uważniej słuchać lub czytać. Szło to bowiem: "u prząśniczki siedzą jak anioł dzieweczki".
Osobom siedzącym u komputera przypominam, że tekst ma więcej
niż 100 lat, a "u" - więcej niż jedno znaczenie...

~gosc # 2007-11-12

Wybryku - masz całkowitą rację. Co do tego jak szło...
Zwróć jeno Uwagę, że nie zacytowałem całego fragmentu teksu pieśni Moniuszki (tekst Czeczota). Tytuł zaś brzmi "Prząśniczka", z historii opowiedzianej w pieśni wyraźnie wynika, że odnosi się on (tytuł) do głównej bohaterki opowieść - niewiernego dziewczęcia. I tak mi się wydaje, że nazwa będąca zdrobnieniem nazwy części kołowrotka - przeniosła się (została przeniesiona, świadomie) na osoby wykonujące czynność przędzenia... Chyba, że rzeczywiście tytuł pieśni odnosił się do części kołowrotka...
pozdrawiam
ps
zresztą - jak nazwać inaczej osoby siedzące "u" prząśniczki? Skoro siedziały jednocześnie "u" kołowrotków" - może powinny być "kołowrotkami". Próbowano - nieco później - zmienić nazwę "prząśniczki" nadaną (głównie na podstawie tej pieśni) kobietom wykonującym tę pracę - na "prządki" ale się chyba nie przyjęła...

koalar # 2007-11-12

http://www.obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive&id=268

wybryknaturysta # 2007-11-12

Twoje scenariusze może i są ciekawe, ale brak tu jednak podbudowy jakiejkolwiek... Z treści pieśni równie dobrze może "wyraźnie wynikać" coś zupełnie innego (zwłaszcza że więcej miejsca poświęcono w niej wrzecionom i niciom niż kibiciom). Nie wiadomo też, skąd czerpiesz informacje o przeniesieniu znaczenia, a zwłaszcza o nieprzyjęciu się słowa "prządka". Coś mi mówi, że było ono w użyciu już na długo przed nastaniem Moniuszków i Czeczotów, więc ta chronologia też kulawa mocno... Dla mnie jest oczywiste, że przy kołowrotkach i w przędzalniach pracują prządki, ale po informacje z pierwszej ręki (spod igły wręcz) zgłoś się lepiej do niejakiego Koalara.

~gosc # 2007-11-12

No właśnie - choćby odwołanie do tego tekstu podanego przez Koalara.
Masz tam podbudowę. Chyba, że w SA zmieniły się zasady i teraz, zwłaszcza przy znaczeniach słów, będzie się podawało jedynie znaczenia pierwotne, podstawowe. Ale - w takim przypadku - czeka Operatorów kolosalna praca weryfikacji znaczeń.
Bo - jeśli będzie się powoływać w przypadku tego akurat słowa, na "błędne znaczenie" (podane w tym artykule), to w przypadku wielu innych słów takich zaznaczeń typu: "błędne", "nieprawidłowa forma" - można znaleźć całe multum w słownikach (zwłaszcza PWN). A znaczenia - choć błędne są uwzględniane. Jako potoczne (usus).
pozdrawiam
ps
Oczyiwstym jest, że nic - poza próbą przekonania Op i wpisujących znaczenia - zrobić nie można. Być może masz rację twierdząc, że "nie ma podbudowy" do twierdzenia, ża nazwa "prząśniczka" - została przeniesiona z elementu kołowrotka na osoby (choć takie wytłumaczenie w odsyłaczu podanym przez Koalara można wyczytać). Ale - mimo wszystko - wydaje mi się, że dopisanie znaczenia dotyczącego osób - nie będzie błędem większym niż tego znaczenia brak...

wybryknaturysta # 2007-11-12

50 % ankietowanych (wobec paru promili mylących prządkę z prząśniczką) uważa, że Wojski miał na imię Natenczas.
Rozumiem, że w związku z tym będziesz domagał się dodania takiego imienia do tutejszego słownika...

~gosc # 2007-11-12

Wybryku - ironizujesz zupełnie niepotrzebnie. Przeczytaj - albo raz jeszcze, albo po raz pierwszy - tekst zamieszczony w miejscu, do którego połączenie podał Koalar. Według mnie - nawet na podstawie tylko tej lektury - są podstawy, by znaczenie "osoba która przędzie" - mogło się znaleźć.

W SA - występuje na przykład słowo "warty". W objaśnieniu - "tylko w funkcji orzecznika: 1. kosztujący, mający wartość; 2. zasługujący na coś, godzien czegoś". W "Słowniku poprawnej polszczyzny" - zaznaczono, że jest to forma niepoprawna. Czyli - można wywnioskować, że choć na coś/kogoś mające wartość - nie powinno się mówić "warty" - SA dopuszcza takie wyjaśnienie znaczenia.

Należałoby więc - albo zmienić znaczenie słowa "warty", albo usunąć ze SA...

pozdrawiam

~gosc # 2007-11-12

Zapewne znaleziono inny słownik, w którym zastrzeżenia o niepoprawności słowa "warty" już nie ma, i dlatego słowo to jest w SA dopuszczalne. Choćby i sto słowników wrzeszczało, że jest ono "be" a sto pierwszy "cacy" to i tak wygra "cacy" ;-) Takie tu zasady...
PS Jak nazwać dziewczę siedzące u maselniczki? ;-)

~gosc # 2007-11-12

Madame Butter-Fly?

~gosc # 2007-11-13

Nie chodzi o to czy słowo jest "be" czy "cacy". Przykład podałem nie po to, by postulować usunięcie słowa "warty" - bo weszło ono na innej zasadzie do SA niż znalezienie słownika, w którym jest uznane. (na marginesie - chyba jednak takiego słownika nie znaleziono :) ) Przykład podałem po to - by pokazać, że często uznawane jest znaczenie jakiegoś słowa (w sensie potocznego, czy nawet błędnego lecz nagminnie używanego) - mimo iż źródłosłów jest zupełnie inny. I wydaje mi się, że pozostawienie wyłącznie znaczenia: "zdrobnienie od prząśnica" - nie tyle wprowadza w błąd, ile zdecydowanie zubaża sam SA. Tyle z mojej strony.
pozdrawiam

~gosc # 2012-02-18

w mojej książce od muzyki pisze tak(co do wybryka i gościa)(Przypominam że mam 10 lat ale chcę coś wyjaśnić)
U* Prząśniczki* siedzą jak anioł dzieweczki

U*-przy

prząśniczka*-część kołowrotka.


mam nadzieję że wyjaśniłam kilka spraw ;)

~gosc # 2023-10-04

Prząśniczka to zdrobniała nazwa przedmiotu znanego też jako przęślica. To może być część kołowrotka, ale może być też wolnostojąca, przysiadkowa, ręczna, zatykana za pasek. Mocuje się do niej włókno, wysnuwa i skręca używając kołowrotka albo po prostu wrzeciona. Co kto ma...