SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

Ostatnie znaczenia

# opytywać 2023-02-25 tevex

potocznie: zadawać komuś szereg pytań; wypytywać, spytywać

dawniej: zadawać komuś szereg pytań; wypytywać

# serwisant

serwisowiec;
1. osoba trudniąca się naprawą i konserwacją sprzętu;
2. pracownik mediów przygotowujący serwisy informacyjne i odczytujący je na antenie

osoba trudniąca się naprawą i konserwacją sprzętu; serwisowiec

# serwisowiec

serwisant;
1. osoba trudniąca się naprawą i konserwacją sprzętu;
2. pracownik mediów przygotowujący serwisy informacyjne i odczytujący je na antenie

osoba trudniąca się naprawą i konserwacją sprzętu; serwisant

# sczaić

potocznie:
1. zrozumieć coś; skumać, zajarzyć, skapować, załapać;
2. zastać kogoś podczas robienia przez niego czegoś złego lub wstydliwego; przyłapać, przydybać;
3. nagle zdać sobie z czegoś sprawę; zorientować się

slangowo:
1. zrozumieć coś; skumać, zajarzyć, skapować, załapać;
2. zastać kogoś podczas robienia przez niego czegoś złego lub wstydliwego; przyłapać, przydybać;
3. nagle zdać sobie z czegoś sprawę; zorientować się

# odpoznać

1. rozpoznać kogoś;
2. zdobyć wiedzę o czymś na podstawie dostępnych danych;
3. uzyskać na nowo jakąś wiedzę

rzadko: poznać coś przez przypomnienie; rozpoznać

# wyrehabilitować

polepszyć stan zdrowia osoby, która utraciła sprawność fizyczną lub psychiczną; zrehabilitować

rzadko: polepszyć stan zdrowia osoby, która utraciła sprawność fizyczną lub psychiczną; zrehabilitować

# krojcmaszt

ostatni, tylny maszt na wielomasztowych statkach o pełnym ożaglowaniu rejowym; stermaszt, krzyżmaszt

rzadko: ostatni, tylny maszt na wielomasztowych statkach o pełnym ożaglowaniu rejowym; stermaszt, krzyżmaszt

# bust

[czytaj: bast]
1. w grze w oczko: zdobycie liczby punktów większej niż 21; fura;
2. środowiskowo: kryzys finansowy

[czytaj: bast] w grze w oczko: zdobycie liczby punktów większej niż 21; fura

# wysiec

wysiekać;
1. zabić wszystkich; wybić, wyciąć;
2. wychłostać, wysmagać; zesmagać, zsiec;
3. wyciąć wszystkie rośliny na pewnym obszarze;
4. wysiec się - pozabijać się wzajemnie

1. wyciąć, energicznie machając ostrym przedmiotem;
2. pozabijać; wybić;
3. wychłostać

# wysiekać

wysiec;
1. zabić wszystkich; wybić, wyciąć;
2. wychłostać, wysmagać; zesmagać, zsiec;
3. wyciąć wszystkie rośliny na pewnym obszarze;
4. wysiekać się - pozabijać się wzajemnie

wysiec;
1. przestarzale: wychłostać, wysmagać;
2. dawniej: tnąc, zrobić otwór; wyciąć

# klucznica

kobieta zarządzająca kluczami do czegoś; kluczniczka

klucznik

# kluczniczka

kobieta zarządzająca kluczami do czegoś; klucznica

klucznik

# bibliomaniak

potocznie: miłośnik kolekcjonowania książek; biblioman

miłośnik zbierania książek; biblioman

# nałkać

nałkać się - zmęczyć się płakaniem; napłakać się, naryczeć się

nałkać się - łkać długo lub wielokrotnie; napłakać się

# muchobijka

potocznie:
1. przyrząd do zabijania owadów; łapka, packa, muchołapka;
2. radziecka armata przeciwpancerna;
3. pocisk do muchobijki (armaty)

potocznie: przyrząd do zabijania much; łapka, packa

# muchołapka

przyrząd do zabijania owadów; łapka, packa, muchobijka

# nafaszerowywać

faszerować;
1. wypełniać farszem; nadziewać;
2. dostarczać czegoś w nadmiarze

potocznie: nafaszerowywać się - dostarczać sobie czegoś w nadmiarze; faszerować się

# elektroszoker

niewielkie urządzenie wytwarzające prąd elektryczny, służące do paraliżowania i obezwładniania przeciwnika; paralizator

rzadko: niewielkie urządzenie wytwarzające prąd elektryczny, służące do paraliżowania i obezwładniania przeciwnika; paralizator

# płóciennik

dawniej:
1. tkacz wyrabiający płótno;
2. kupiec sprzedający płótna

# innostraniec

cudzoziemiec, obcokrajowiec (zwłaszcza w Rosji)

żartobliwie: cudzoziemiec

# jednowładztwo

forma rządów, w której nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; samowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autokracja, autarchia, jedynowładztwo

rzadko: forma rządów, w której nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; samowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autokracja, autarchia, jedynowładztwo

# pececik

zdrobnienie od: pecet

# nasplatać

1. spleść wiele czegoś; napleść;
2. potocznie: opowiedzieć dużo rzeczy nieprawdziwych lub głupich; naopowiadać

spleść wiele czegoś; napleść

# opytać

potocznie: zadać komuś szereg pytań; wypytać

dawniej: zadać komuś szereg pytań; wypytać

# merc

potocznie: mercedes; merol

potocznie o samochodzie marki Mercedes; merol

# merol

potocznie: mercedes; merc

potocznie o samochodzie marki Mercedes; merc

# odpoznawać

1. rozpoznawać kogoś;
2. zdobywać wiedzę o czymś na podstawie dostępnych danych;
3. uzyskiwać na nowo jakąś wiedzę

rzadko: poznawać coś przez przypomnienie; rozpoznawać

# obczajać

potocznie:
1. rozumieć coś; kumać, jarzyć, kapować, czaić;
2. zapoznawać się z czymś;
3. sprawdzać pod jakimś względem, przypatrując się dokładnie; czaić

slangowo:
1. rozumieć coś; kumać, jarzyć, kapować, załapywać;
2. oglądać, zapoznawać się

# obłudność

rzadko: obłuda, fałszywość, hipokryzja

obłudny (rzadko); obłuda, fałszywość

# gejostwo

1. bycie gejem; homoseksualizm, pederastia;
2. ogół homoseksualistów

bycie gejem; homoseksualizm, pederastia

# osocznik

osoba uczestnicząca w nagance na zwierzynę, osaczająca zwierza; osacznik, obławnik

# obławnik

osoba uczestnicząca w nagance na zwierzynę, osaczająca zwierza; osocznik, osacznik

# osacznik

osoba uczestnicząca w nagance na zwierzynę, osaczająca zwierza; osocznik, obławnik

człowiek biorący udział w nagonce na zwierzynę; obławnik

# przetańcowywać

przetańczać; potocznie:
1. spędzać dłuższy czas na balach, zabawach itp.;
2. tańcząc, przemieszczać się przez jakieś miejsce;
3. wydawać pieniądze w sposób nierozważny; przepuszczać, rozpuszczać, roztrwaniać

spędzać dłuższy okres na balach, zabawach itp.; przetańczać

# wywróżać

wróżyć;
1. przepowiadać przyszłość, analizując jakiś układ, np. kart, fusów, gwiazd;
2. przewidywać w oparciu o znane sobie fakty

rzadko: wróżyć

# wytańcowywać

potocznie:
1. uzyskiwać coś przez taniec, urządzanie zabawy tanecznej; wytańczać;
2. tańczyć po kolei z jedną lub kilkoma osobami; obtańczać, obtańcowywać;
3. wykonywać do końca jakiś taniec; odtańcowywać, odtańczać, przetańcowywać, przetańczać;
4. wytańcowywać się - zaspokajać chęć tańczenia poprzez długie, intensywne tańce; wytańczać się, otańczać się, otańcowywać się

potocznie:
1. uzyskiwać coś przez taniec, urządzanie zabawy tanecznej;
2. wytańcowywać się - zaspokajać chęć tańczenia poprzez długie, intensywne tańce; wytańczać się, otańczać się, otańcowywać się

# obtańcowywać

potocznie:
1. wymyślać komuś, krzyczeć na kogoś; objeżdżać;
2. tańcząc, okrążać kogoś lub coś; obtańczać, otańczać;
3. tańczyć po kolei z jedną lub kilkoma osobami; obtańczać

potocznie:
1. wymyślać komuś, krzyczeć na kogoś; objeżdżać;
2. tańcząc, okrążać kogoś lub coś; obtańczać, otańczać;
3. zatańczyć po kolei z jedną lub kilkoma osobami; obtańczać

# nakarmiać

potocznie: karmić, pożywiać

rzadko: dawać komuś jeść do syta

# zesiekać

pociąć ostrym narzędziem na drobne kawałki; zsiekać, posiekać, zsiec, posiec

dawniej: zsiekać

# zławiać

1. łapać dziko żyjącą zwierzynę; łowić;
2. dawniej:
a) o psach myśliwskich: szczekać, nie widząc zwierzyny;
b) zławiać się - tracić trop

dawniej:
1. łowić, łapać zwierzynę, ryby;
2. o psach myśliwskich: szczekać, nie widząc zwierzyny; zławiać się;
3. zławiać się - tracić trop

# pajęczynowaty

przypominający pajęczynę

taki, który pod jakimś względem przypomina pajęczynę

# zalizywać

1. lizać wielokrotnie i intensywnie;
2. czesać włosy tak, aby przylegały do skóry; przylizywać;
3. liżąc, wygładzać; wylizywać

1. liżąc, wyrównywać, ścierać coś; wygładzać, zagładzać;
2. intensywnie lizać

# zalizać

1. polizać wielokrotnie i intensywnie;
2. uczesać włosy tak, aby przylegały do skóry; przylizać;
3. liżąc, wygładzić; wylizać

liżąc, wyrównać, zetrzeć coś; wygładzić, zagładzić

# odświecić

1. potocznie: świecić przez pewien czas; poświecić;
2. dawniej:
a) odkryć, odsłonić;
b) odświecić się - o świetle, brzasku: odbić się

rzadko:
1. odkryć, odsłonić;
2. odświecić się - odbić się (o świetle, brzasku)

# nahuczeć

1. potocznie: zwymyślać; zbesztać, zganić, złajać, zrugać;
2. rzadko: narobić huku, hałasu, krzyku

rzadko: narobić huku, hałasu, krzyku

# wyszklić

1. nadać szklisty połysk; wygładzić, wypolerować;
2. potocznie: wybić szybę;
3. dawniej: powstawiać szyby; poszklić

1. nadać szklisty połysk; wygładzić, wypolerować;
2. rzadko: powstawiać szyby; poszklić

# podpierniczyć

podpierdzielić; potocznie:
1. ukraść; podwędzić, podprowadzić, podiwanić;
2. donieść na kogoś; podkablować, podwalić, nakapować, zakapować

# podpierdzielić

podpierniczyć; nieco wulgarnie:
1. ukraść; podwędzić, podprowadzić, podiwanić;
2. donieść na kogoś; podkablować, podwalić, nakapować, zakapować

nieco wulgarnie: ukraść; podwędzić, podprowadzić, podiwanić

# modysta

1. osoba zajmująca się projektowaniem i tworzeniem damskich nakryć głowy; modniarz;
2. osoba znająca się na modzie i tworząca czyjś wizerunek; stylista;
3. przedstawiciel jednego ze średniowiecznych nurtów filozofii języka

osoba zajmująca się wyrobem i sprzedażą ubiorów lub kapeluszy damskich; modniarz

# kapelusznik

osoba zajmująca się tworzeniem lub przerabianiem kapeluszy

rzemieślnik zajmujący się wyrobem kapeluszy

# modystka

1. kobieta zajmująca się projektowaniem i tworzeniem damskich nakryć głowy; modniarka, kapeluszniczka;
2. kobieta znająca się na modzie i tworząca czyjś wizerunek; stylistka

kobieta zajmująca się wyrobem i sprzedażą ubiorów lub kapeluszy damskich; modniarka

# kapeluszniczka

przestarzale: kobieta zajmująca się projektowaniem i tworzeniem damskich nakryć głowy; modystka, modniarka

rzemieślniczka zajmująca się wyrobem kapeluszy

# modniarka

1. kobieta zajmująca się projektowaniem i tworzeniem damskich nakryć głowy; modystka, kapeluszniczka;
2. dawniej:
a) kobieta zajmująca się szyciem i sprzedażą damskich ubiorów;
b) właścicielka damskiego domu mody

kobieta zajmująca się wyrobem i sprzedażą ubiorów lub kapeluszy damskich; modystka

# show business

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show-business, show-biznes, show biznes, showbiznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show-business, show-biznes, show biznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

# show-business

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show business, show-biznes, show biznes, showbiznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show business, show-biznes, show biznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

# show-biznes

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show business, show-business, show biznes, showbiznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show business, show-business, show biznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

# show biznes

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show business, show-business, show-biznes, showbiznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show business, show-business, show-biznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

# showbiznes

[czytaj: szołbiznes] przemysł rozrywkowy, szołbiznes, show business, show-business, show biznes, show-biznes;
1. gałąź gospodarki zajmująca się dostarczaniem rozrywki, obejmująca telewizję, kino, teatr, kabaret, muzykę, modę itp.;
2. ludzie oraz przedsiębiorstwa zajmujące się taką działalnością

# przeca

gwarowo lub potocznie: przecież; dyć

# przecie

ekspresywnie: przecież; wszakże

przestarzale: przecież

# Ikaryjka

mieszkanka Ikarii

# Ikaryjczyk

mieszkaniec Ikarii

# ikaryjski

1. Ikar; ikarowy;
2. Ikaria; ikariański;
3. Ikaryjczyk

Ikar, Ikaria

# postkoitalny maf

dotyczący czasu po stosunku seksualnym

po stosunku seksualnym

# siłowik

przedstawiciel struktur siłowych (wojsko, służby specjalne itp.) w rosyjskich władzach

# sencha

[czytaj: sencza] rodzaj japońskiej zielonej herbaty przygotowywanej bez mielenia liści

# piszinger

torcik z wafli przekładanych słodką masą, np. kakaową; pischinger

torcik z wafli przekładanych słodką masą, np. kakaową

# przepitka

potocznie:
1. napój do popijania alkoholu; popitka, zapojka;
2. płyn do popicia czegoś

# popitka

potocznie:
1. napój do popijania alkoholu; przepitka, zapojka;
2. płyn do popicia czegoś

potocznie:
1. napój do popijania alkoholu; popitka, zapojka;
2. płyn do popicia czegoś

# północnica

w mitologii słowiańskiej: żeński demon zjawiający się o północy, złośliwy i psotliwy; mara, nocnica, nocula, płaczka

w mitologii słowiańskiej: żeński demon, zjawiający się o północy, złośliwy i psotliwy; mara, nocnica, nocula, płaczka

# potocyzacja

o języku - stawanie się coraz bardziej potocznym; upotocznianie

# polisem

wyraz mający kilka znaczeń powiązanych ze sobą, np. zamek - budowla, zabezpieczenie, suwak

# pitnik

urządzenie do udostępniania wody pitnej, zwykle z misą i kranikiem; poidełko

urządzenie do udostępniania wody pitnej, zwykle z misą i kranikiem

# podberliński

1. położony w pobliżu Berlina;
2. charakterystyczny dla okolic Berlina

# pijawnik

gatunek ptaka będącego jedynym przedstawicielem rodziny pijawników z rzędu siewkowych; stróż krokodyli, żwirowiec nilowy

# parrezja

szczera, otwarta wypowiedź lub wyznanie; parezja

# parezja

szczera, otwarta wypowiedź lub wyznanie; parrezja

szczera, otwarta wypowiedź lub wyznanie

# parentingowy

związany z byciem rodzicem; rodzicielski

# ogólnorozwojówka

potocznie: trening ogólnorozwojowy

# obciachowiec

ktoś obciachowy

# nurkowisko

miejsce do nurkowania

# niskoprzetworzony

o żywności: poddany małej obróbce przemysłowej

# niedolot

niedolecenie do czegoś

niedolecenie czegoś gdzieś

# narodek

zdrobnienie od: naród

# lunchbox

[czytaj: lanczboks] pudełko lub pojemnik na jedzenie; śniadaniówka

pudełko lub pojemnik na jedzenie; śniadaniówka

# kupcia

zdrobnienie od: kupa

# krindż

środowiskowo: żenada, zażenowanie, obciach; cringe

środowiskowo: żenada, zażenowanie, obciach; cringe

# konkluzywny

dający konkluzje, rozstrzygnięcia, wnioski; rozstrzygający

# karkóweczka

zdrobnienie od: karkówka

# głównonurtowy

dotyczący lub należący do głównego nurtu; mainstreamowy

# epigenetyka

nauka zajmująca się badaniem zmian ekspresji genów, które nie są związane ze zmianami w DNA

# egzoneracja

w prawie: uwolnienie się od odpowiedzialności na zasadzie ryzyka

# bibliometria

zbiór metod badania zjawisk i procesów z udziałem dokumentów, których podstawą jest analiza danych bibliograficznych

# jednorzędówka 2023-02-24 tevex

1. marynarka mająca jeden rząd guzików;
2. wieś o jednorzędowym układzie zabudowy

ubranie zapinane na jeden rząd guzików

# dwurzędówka

1. marynarka mająca dwa rzędy guzików;
2. wieś o dwurzędowym układzie zabudowy

dwurzędowa marynarka

# dźwięknąć

wydać wyraźny, wysoki dźwięk; zadźwięczeć

# dżet

1. czarny, błyszczący paciorek naszywany jako ozdoba na ubranie lub buty;
2. czarny, lśniący minerał, odmiana węgla brunatnego; gagat;
3. w fizyce kwantowej: wiązka cząstek wtórnych, wysyłana przez jądro atomowe podczas bombardowania go cząstkami o wysokiej energii; jet;
4. w astronomii: strumień plazmowej materii wyrzucany z biegunów jądra galaktyki lub gwiazdy; jet

1. zwykle w lm: czarne, błyszczące paciorki wyrabiane z polerowanego węgla lub jego imitacji
2. twarda, czarna odmiana lignitu
3. w fizyce kwantowej - silnie skupiona, równoległa wiązka cząstek; jet

# jet

[czytaj: dżet] dżet;
1. w fizyce kwantowej: wiązka cząstek wtórnych, wysyłana przez jądro atomowe podczas bombardowania go cząstkami o wysokiej energii;
2. w astronomii: strumień plazmowej materii wyrzucany z biegunów jądra galaktyki lub gwiazdy

[czytaj: dżet] w fizyce kwantowej: silnie skupiona, równoległa wiązka cząstek; dżet

# gagat

czarny, lśniący minerał, odmiana węgla brunatnego; dżet

odmiana węgla brunatnego

# checklista

[czytaj: czeklista] lista kontrolna

lista kontrolna

następne >