SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

zasypia

dopuszczalne w grach (i)

zasypiać


KOMENTARZE

~gosc # 2009-05-11

Chyba także w znaczeniu "zasypywać". Można "nie zasypiać gruszek w popiele".

wendkarzyk # 2009-05-11

http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=2980

nie zasypiać gruszek w popiele

Szanowni Państwo,
od długiego czasu nurtuje mnie pochodzenie powiedzenia nie zasypiać gruszek w popiele. Jakkolwiek jego znaczenie jest powszechnie znane, to jednak skąd w nim słowo zasypiać? Od spania? Czy zasypiać można uważać za jakąś wcześniejszą formę usypiać? A może od zasypywania, co sugeruje moja znajoma, uważając, że w wersji współczesnej powiedzenie to brzmi nie zasypywać gruszek w popiele.
Serdecznie pozdrawiam,
Anna
Jedno ze znaczeń czasownika zasypiać to 'śpiąc, przeoczyć coś, nie załatwić czegoś'. Dziś znaczenie to odnajdujemy zwykle w wyrażeniu nie zasypiać sprawy, ale np. słownik Doroszewskiego cytuje przykład XVIII-wieczny: „Posługi nie zasypiaj; nie przeskrob w czym”. Do tego znaczenia nawiązuje też powiedzenie, o które Pani pyta, prawdopodobnie wywodzące się z dawnego zwyczaju suszenia gruszek w gorącym popiele. Ktoś, kto przy tej czynności zasnął, zamiast suszonych gruszek mógł już tylko delektować się ich zwęglonymi resztkami.
Pytanie sprawiło mi satysfakcję, gdyż odpowiedź na nie znajduje się w Słowniku wyrazów kłopotliwych, który wydaliśmy z red. Marią Krajewską w 1994 r. Jego nowe wydanie pt. Mały słownik wyrazów kłopotliwych właśnie się ukazało.
— Mirosław Bańko