SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

atoli

dopuszczalne w grach (i)

atoli

dawniej: mimo to, jednak, wszakże; spójnik przyłączający zdanie (rzadziej inne wyrażenie) o treści przeciwnej do tej, którą można wywnioskować z wcześniejszego kontekstu, np.: Wierzyć nie chciał, w końcu atoli uwierzyć musiał.

-

atoli

dopuszczalne w grach (i)

atol

wyspa koralowa w kształcie pierścienia, otaczająca lagunę


KOMENTARZE

scaevus # 2003-04-05

ndm

moris210 # 2006-05-18

Skoro jest "atoli" tym bardziej winno być "żem", "żeś", etc! "W podaniach przekażcie, żem dla ojczyzny sterał moje lata młode" (Słowacki)

~gosc # 2008-03-05

Mała uwaga: nie trzeba umieszczać przykładów ze starszej polszczyzny, by udowodnić poprawność form "żem", "żeśmy" itp. Te formy są w 100% poprawne także dzisiaj - oczywiście jeśli użytkownik języka używa ich właściwie, czyli
1) jako spójnika "że" z dodaną ruchomą końcówką osobową czasownika w czasie przeszłym (np. "Widzę, żeŚ wyzdrowiał" = "Widzę, że wyzdrowiał(e)Ś"), lub też z dodaną końcówką-skróconą formą osobową czasownika "być", tworzącą orzeczenie imienne (np. "Widzę, żeŚ już zdrowy" = "Widzę, że JESTEŚ już zdrowy");
2) jako partykuły "-ż(e)" z dodaną końcówką czasownikową, np. w zdaniach "Czemu/ż(e)/ś tam poszedł?" = "Czemuż (ty) tam poszedł/(e)/Ś?",

nie zaś jako składnika formy czasu przeszłego w zdaniu niepodrzędnym (np. "Jak żeśmy wyszli, zadzwonił telefon.") - takie użycie jest oczywiście niepoprawne.

Pozdrawiam
Gustaw

~gosc # 2009-06-30

Mógłby ktoś podać ze trzy przykładowe zdania z atoli? Byłbym rad, bo ciężko rozumiem tę definicję. Alternatywnie proszę o weryfikację mojego zdania:
Bartek kupił sobie bilet do kina, atoli poszedł na basen.

~gosc # 2009-10-29

Możliwem jest atoli także jego powstanie, przez złożenie oświadczenia przekazującego wobec przekazanego, za pośrednictwem którego dopiero dowiaduje się o przekazie odbiorca.

Oryginalny fragment książki z 1934 roku z użyciem spójnika "atoli".

~gosc # 2011-11-04

moja prababka używała słowa TOLI w znaczeniu "znowu" , nigdzie nie ma wzmianki na ten temat.

~gosc # 2012-01-09

"Wszystko śpi, atoli czuwa Józef i Maryja"

~gosc # 2012-03-09

Do zrozumienia niektórych polskich słów i zwrotów dobrze jest znać jakiś inny język słowiański (zamiast nic tu nie dającego angielskiego). Być może należy poszukać w rosyjskim; atoli = а то ли.

Был обычный серый питерский вечер,
Я пошел бродить в дурном настроеньи,
Только вижу: вдруг идет мне навстречу
То ли девочка, а то ли видение.

~gosc # 2012-03-21

to słowo oznacza też "ale" ?????

W książce "Władca pierścieni" to słowo jest prawie ciagle używane w zdaniach

~gosc # 2012-07-06

Atoli - ale, aliści, jakkolwiek, jednakże, pomimo tego, wszak, aczkolwiek, lecz, natomiast, toż, tymczasem itd. "Ale" też działa na zasadzie kontrastu, np. Miał padać deszcz, ale wyszło słońce.
I "atoli", i "ale" to spójniki łączące zdania lub wyrażenia o treści przeciwstawnej, nieoczekiwanej w danym zestawieniu, np. Uczył się dobrze, atoli nagród nie otrzymywał.
Pozdrawiam

~gosc # 2012-07-08

Według Lema atoli pochodzi od atolić.
Ja atolę, ty atolisz, on/ona/ono atoli.

~gosc # 2012-07-08

Według Lema atoli pochodzi od atolić.
Ja atolę, ty atolisz, on/ona/ono atoli.

~gosc # 2015-02-06

Mam pytanie.
Jak słowo 'wszakże' może oznaczać przeciwieństwo zestawianych ze sobą zdań, gdy jest synonimem słowa "przecież"; partykułą podkreślającą prawdziwość i oczywistość wypowiedzi?

~gosc # 2015-02-06

a kto powiedział, że może?

~gosc # 2019-04-08

atoli
1. mimo to; wszakże; jednak(że); «spójnik wyrażający przeciwieństwo, kontrast lub odmienne ujęcie treści łączonych zdań lub ich części»
2. przecież (partykuła podkreślająca oczywistość wypowiedzi, często wprowadzająca odpowiedź na zawarte w poprzednim zdaniu pytanie)

atoli wżdy - przecież jednak

http://spxvi.edu.pl/indeks/haslo/5825#znaczenie-2

~gosc # 2020-05-13

Lubie takie pranie mózgu :D
Tylko dlatego, że jestem w stanie nadążyć
Atoli byś godoł, to bym ogłupioł i wściekł się.

Wiem, pewnie składnia nie jest poprawna.
Pozdrawiam, Dawid Mycka :D

~gosc # 2021-07-27

„Atoli” jest ważnym elementem języka polskiego, jednak jest to już archaizm, który już w zwykłym języku (slangu; nie naukowym) poszedł do lamusa.

Pozdrawiam

~gosc # 2022-06-13

Źle się dzieje gdy zwykły język jest slangiem.