SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

bniec

dopuszczalne w grach (i)

bniec

roślina zielna z rodziny goździkowatych


KOMENTARZE

scaevus # 2003-02-19

do dodania: bieńc-a,-ach,-ami,-e,-em,-om,-owi,-ów,-u

streptomycyna # 2006-11-05

A czemu nie: bniecach, bniecami, bniecom itd? Czy to się kiedyś nazywało bieńc?

cckonrad1993 # 2010-06-11

mijam codziennie w drodze do szkoly i nawet nie wiedziałem ;p

mirnal # 2013-01-12

Dzisiejsza porada -
Wielki słownik ortograficzny PWN (podobnie jak wiele innych słowników) podaje następującą odmianę rzeczownika bniec: bieńca; bieńce, bieńców. Proszę o wyjaśnienie, dlaczego właśnie taką odmianę uznano za prawidłową. Dlaczego bniec odmieniamy jak wieniec, a nie jak np. piec (bnieca; bniece, bnieców).

Para bniec – bieńca przypomina inną, lepiej znaną, mianowicie szwiec (dziś szewc) – szewca. W drugiej z nich różnice w temacie fleksyjnym są wynikiem tzw. wokalizacji jerów, czyli dawnych półsamogłosek, które w zależności od swojej pozycji w wyrazie ginęły lub przechodziły w samogłoskę [e]. Myślę, że ten sam proces spowodował różnicę w pierwszej parze. O ile jednak dawny szwiec przez analogię do pozostałych przypadków przybrał formę szewc, to bniec pozostał w formie historycznie uzasadnionej, nie „zepsutej” analogią. Dla pewności, czy moja rekonstrukcja historii bieńca jest słuszna, należałoby zajrzeć do prac dotyczących nazewnictwa roślin (prosta kwerenda w słownikach etymologicznych polszczyzny nie wystarczy, hasło bniec w nich nie występuje).
Przywołany przez Pana wieniec też mógłby być przykładem wokalizacji jerów, w dopełniaczu mamy przecież wieńca, a nie wienieca. Natomiast w słowie piec warunków do wokalizacji nie było.
- Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski

~gosc # 2013-01-12

Przecież ten słownik jest tylką kalką wszystkich innych (jeśli w jakimś są błędy to je powieli; na to akurat powinniśmy zwracać uwagę), więc nie widzę wielkiego sensu w takich pytaniach...
~argus