SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

eksodus

dopuszczalne w grach (i)

eksodus

wyjście, wyjazd wielkiej liczby ludzi bądź zwierząt z jakiegoś miejsca; exodus, masowa emigracja


KOMENTARZE

mirnal # 2011-11-20

po polsku eksodus, bowiem wg RJP polski alfabet nie zawiera litery x

~gosc # 2012-12-30

To nie takie proste. Przez wieki polski alfabet zawierał litery: q, v, x, a że teraz nie zawiera, no cóż... Można przewrotnie stwierdzić, że skoro dawniej przez tyle czasu pisano - exodus, to ta forma jest w sumie bardziej polska (zgodna z tradycją) niż eksodus. Takie wyrazy jak np. książę czy ksiądz też pisano przez "x", ale widocznie "exodus" nie był aż tak często używanym słowem (teraz też nie jest), więc nie "zasłużył" na spolszczenie (teoretyczne ;)).
~argus

mirnal # 2012-12-30

To bardzo proste - w SJP jest kilkaset wyrazów rozpoczynających się 'eks' i zapewne większość z nich pisane były ongiś 'ex'. Żaden problem wydać najnowszy słownik z wyrazem 'eksodus'. Wyraz 'eksklamacja' jest rzadszy niż 'exodus', a jednak został spolszczony poprawnie.

~gosc # 2012-12-30

Pewnie dlatego, że słowo "eksklamacja" było bardzo rzadko używane, to doczekało się takowej pisowni (tak też bywa xD). Natomiast "exodus", mimo wszystko, był w miarę często, tyle że w języku pisanym, szczególnie religijnym (Biblia), a "szaraczkowie" powszechnie tego wyrazu nie używali. A przecież o pisownię właśnie tu chodzi. Ta forma się utrwaliła, tradycja ją "zabetonowała" i tak ma być (nie można z automatu zmieniać wielowiekowego zwyczaju) ! ;)
Dodatkowo, słowo pisane przez x nabierało jakby większego znaczenia (było bardziej podniosłe i jak to się obecnie - moim zdaniem "durnie" - mówi: epickie). Być może, poniekąd dlatego "księcia" i "księdza" "tak długo pisano" stosując tę literę. Książęta wyginęli (poza tym arystokracja - delikatnie mówiąc - przestała być "modna"), a kapłani chcieli bardziej zbliżyć się do ludu, więc zamiana pisowni na bardziej swojską, jest całkiem logiczna.
~argus

mirnal # 2012-12-31

Ale po co wyjaśniać i bronić słowa, którego w polszczyźnie nie powinno być? To i taxówka byłaby bardziej podniosła, niż zwykła taksówka, także fax, zamiast faks.
Mamy Holocaust oraz Holokaust i jeśli komuś pasuje, to używa jednej z tych wersji (także h zamiast H), zatem w słownikach powinno być słowo eksodus dla Polaków, którzy chcą pisać po polsku.
Dawniej pisano - bronz, bróździć, brózda, huligan, ideje, inwalid, koyot, kurytarz, maroder, okuń, opłókać, orangutang, paznogieć, pendzel, ponsowy, ptastwo, ruż, spółpraca, żóraw, żórawina. Tyle pozmieniano, ale nie exodus? Zaspano?

~gosc # 2012-12-31

Nie. Tamte formy były po prostu nieprawidłowe/nielogiczne/przypadkowe etc. "Exodus" taką nie jest i te przykłady mają się nijak do niego. Dlatego pisownia nie została zmieniona (m.in. bo najważniejsza jest - chyba - wspominana tradycja w pisowni), ponieważ nie ma ku temu żadnej palącej potrzeby. Wątpliwe spolszczanie na siłę czegoś co się utrwaliło, tylko dlatego, że teraz w alfabecie nie ma litery "x", jest pozbawione sensu. Poza tym, mamy polski odpowiednik tegoż słowa i to powinno Ci wystarczyć (nie musisz używać "niepolskiego" wyrazu, ponadto równie dobrze mógłbyś się przyczepić do rozmaitych niepolskich sentencji/zwrotów, np. do "de facto").
Swoją drogą, nie ma co stosować analogii między "iksem" pochodzącym z łaciny/greki a "iksem" pochodzącym z innych języków, ani też do wyrazów stosunkowo nowych i "odwiecznych", to zupełnie inna kwestia.
~argus

mirnal # 2013-09-04

Powinna być oboczność Holocaust i holokaust; pod. Exodus i eksodus (to w znaczeniu przemieszczania się ludzi lub zwierząt - potocznie lub żartobliwie).

mirnal # 2013-09-04

Wikipedia - Eksodus Żydów z Egiptu (1956-1957) – ucieczka ponad połowy społeczności żydowskiej z Egiptu w wyniku ostrych sankcji państwowych wobec tej mniejszości. Do fali emigracji doszło bezpośrednio w wyniku Kryzysu sueskiego.

Błąd?

mirnal # 2013-09-04

http://megaslownik.pl/slownik/polsko_angielski/48904,eksodus

błąd?

~gosc # 2013-09-04

<ziew>
http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=13932

mirnal # 2013-09-04

Eksodus
Wobsah knihi[wobdźěłać] Je druha kniha Mójzesa. Hłowny wobsah knihi je wućah Hebrejow z Egyptowskeje.

To górnołużycki. Także po łotewsku 'eksodus'. Co na to ich językoznawcy? Tradycja, historia?

mirnal # 2013-09-04

Wikipedia -
alfabet polski:
Oparty jest na alfabecie łacińskim i składa się obecnie z 32 liter:
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż
A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż
Litery z alfabetu łacińskiego: Q, V i X nie są zaliczane do liter polskiego alfabetu, gdyż w polskim słowotwórstwie nie ma potrzeby ich stosowania. Występują one tylko w wyrazach pochodzenia obcego, czyli zapożyczonych.

~gosc # 2013-09-04

Słusznie! Wyrzućmy q, v i x również z matematyki (matematyka ma być polska)! ;]

mirnal # 2013-09-04

I niesłusznie - x w matmie zostawiamy, nawet p. Iksiński pozostanie... Co ma 'eksodus zwierząt' do wyrzucenia x z matematyki?

~gosc # 2013-09-04

ja bym wyrzucił z polskiego alfabetu wszystkie litery, które są w alfabecie łacińskim, bo nie są polskie

mirnal # 2013-09-05

a ja tylko okrągłe i zaokrąglone

~gosc # 2013-09-08

trza by wysłać do mędrców od języka kilkanaście propozycji, aby zmienili lub dodali do słowników
macie propozycje?

~gosc # 2013-10-04

Co zrobić z eksodusem uciekinierów z Afryki do Europy? Przyjmować i pomagać czy natychmiast odsyłać? Jak powinno być uczciwie i sprawiedliwie?

mirnal # 2014-02-22

jest vakat i wakat a tylko exodus?

mirnal # 2014-08-31

*nierzadko żart.: wyjście, wyjazd wielkiej liczby ludzi bądź zwierząt z jakiegoś miejsca* (p. 'exodus') - jeśli żartobliwie, to jednak KS, nie X!

~gosc # 2014-08-31

Lub przez 'x'.

mirnal # 2014-08-31

tak, przez X lub x...

~gosc # 2014-08-31

Zaczynasz wreszcie rozumieć. Po tylu latach ;)

mirnal # 2014-08-31

po X (dziesięciu) latach

~gosc # 2014-08-31

Nom.

~gosc # 2016-06-22

Mirnalu, widzisz to??? Jeszcze tylko Newada i SJP stanie się rajem :)

pluralis4ever # 2016-06-23

Do raju jeszcze daleko. Po drodze, prócz Newady, czekają na nas chociażby dizel, wekenda, picca, deżawa, paparacz. Ale zawsze to jakiś pierwszy krok w "słusznym" kierunku ;]

mirnal # 2016-06-24

Ooo, właśnie widzę - 2016-06-22 dodano eksodus. Pewnie na podstawie poważnego słownika... Potem dodadzą Newada i dizel (pozostałe to dalsza melodia), a wszyscy dyskutanci - "przecież to oczywiste i naturalne spolszczenie"...

przekorny # 2016-06-25

>> Pewnie na podstawie poważnego słownika...
Phi, Caba i Latusek i to dość dawno. Jakoś nowsze i poważniejsze słowniki tego hasła nie notują. Ergo można je potraktować jako błąd/literówkę. Proszę więc o usunięcie owego, a przynajmniej o cofnięcie dopuszczalności! ;)
Swoją drogą "Newada" to nie byłby polski wyraz, ale - powiedzmy - czeski (nie chodzi o zapis, jeno brzmienie), po polsku - albo tak jak dotychczas, albo Niewada. =)

~gosc # 2017-09-06

Dociekam i…
"Nic mi nie wiadomo o „wykluczeniu” przez Radę Języka Polskiego liter v, q, x z polskiego alfabetu. Rekomendowany przez Radę słownik ortograficzny PWN uwzględnia te litery w alfabecie podanym w części wstępnej (co prawda, ujęte w nawias), a także ma osobne bloki haseł zaczynających się od v, q i x."
Mirosław Bańko
żródło: https://sjp.pwn.pl/

Dla mnie warto niektóre wyrazy zostawić w niezmienionej formie, zwłaszcza że to dawne wyrazy, które jednakże długo już są w naszym języku zapisywane z tymi literami. Jeśli naprawdę chcemy opierać się wyłącznie na polskich literach, to proponuję pozbyć się liter łacińskich. I co nam wtedy pozostanie? To ktoś ustala, jakie mają być litery w naszym alfabecie. Czyni to na podstawie użytkowników języka polskiego. Im więcej używamy słów z "x" itp., tym bardziej będzie się skłaniał ku ponownemu wprowadzeniu tych liter do polskiego alfabetu. Bez tych liter czegoś jednak brakuje. Szczególnie przydają się w nazwach własnych, które nie powinniśmy spolszczać. Czy to jedyna ich funkcja?

Dlaczego nie mają też istnieć po to, byśmy rozpoznawali wiek danego wyrazu? Exodus zapisywany przez "x" oznacza, iż ten wyraz w naszym języku istnieje nie od niedawna. Czy warto wyzbywać się takiej wiedzy dla zasady: polskie i tylko całkowicie polskie? To my - Polacy decydujemy, co jest polskie, stosując to lub nie.

KG

mirnal # 2017-09-07

W litewskim alfabecie nie ma liter Q, W, oraz X. Byłem kiedyś w Wilnie i z zaskoczeniem ujrzałem napisy na taksówkach - nie było TAXI, lecz TAKSI. Ale w słownikach pewnie są nazwy geogr. i nazwiska obce z tymi literami. A sam Profesor też zauważył, że 3 litery są jednak ujęte w nawiasy... Ponadto znane są wypowiedzi, z których wyraźnie wynika, że nie są to litery polskiego alfabetu.

~gosc # 2017-12-13

https://translatica.pl/szukaj/po-angielsku/eksodus.html