pretekst

pozwolę sobie przytoczyć:
Wyraz pretekst jest powszechnie używany, ale nagminnie mylone są jego dwa znaczenia, co powoduje poważne nieporozumienia komunikacyjne. Pretekst to: 1. in. zmyślony, błahy powód ukrywający prawdziwe i istotne przyczyny lub cele jakiegoś działania: Wyszła z pracy wcześniej pod pretekstem bólu głowy; 2. in. wywołana jakimś zdarzeniem okazja do wypowiedzenia się: Decyzja ministra stała się pretekstem do ogólnonarodowej debaty nad wychowaniem młodzieży. Łatwo sobie wyobrazić, że pomylenie tych dwóch znaczeń może doprowadzić do nieumyślnego zarzucenia komuś kłamstwa. Zdanie: To pretekst do kłótni wcale nie musi oznaczać, że ktoś ukrywa przed nami prawdziwe motywy swojego działania. Niewiele nam pomoże dbałość o rekcję tego rzeczownika, w obu znaczeniach łączy się on bowiem z wyrażeniami do czegoś albo, rzadziej, dla kogoś: Brzydka pogoda zawsze była dla niej pretekstem do opuszczania zajęć akademickich; Brzydka pogoda stała się pretekstem do dyskusji o motywie deszczu w poezji polskiej; Powieść Zoli okazała się jedynie pretekstem do nakręcenia fimu erotycznego; Powieść Zoli okazała się świetnym pretekstem do dyskusji o pornografii. Należy więc przemyśleć konstrukcje z wyrazem pretekst i zasugerować rozmówcy znaczenie, w którym tego słowa używamy: To był tylko pretekst do kłótni albo: To stało się pretekstem do kłótni.
Tylko wyrażenie pod pretekstem jest jednoznacznie rozumiane jako podanie zmyślonego powodu i w tym przypadku nie potrzeba już dodawać przymiotników fałszywy czy kłamliwy: nie: Pod fałszywym pretekstem wyszła z domu/ Pod jakimś pretekstem wyszła z domu.

Magdalena Tytuła, Marta Łosiak "Polski bez błędów. Poradnik językowy dla każdego"