SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

ręka

dopuszczalne w grach (i)

ręka

kończyna górna człowieka i naczelnych

-

ręka

dopuszczalne w grach (i)

ręka

środowiskowo, w piłce nożnej: niedozwolone dotknięcie piłki ręką (np. W takich sytuacjach ręki nie są często odgwizdywane.)

POWIĄZANE HASŁA:


KOMENTARZE

blimunda # 2006-07-23

Obecnie mam przyjemność współpracować m.in. z prof. Gruszczyńskim. Zdziwiłam się (zresztą Maciek też), jak zobaczyłam w paradygmacie odmiany formę "ręku" w miejscowniku liczby... MNOGIEJ. Napisaliśmy maila z pytaniem, czy to przypadkiem nie jakiś błąd. Otrzymaliśmy interesującą odpowiedź. Pozwolę sobie zacytować fragment:

"z liczbą formy "ręku" rzecz nieoczywista. Napisałem to świadomie, bo jeszcze w gramatyce Szobera (a chyba i Doroszewskiego) tak była traktowana. To po prostu dawna forma liczby podwójnej, więc nie miała prawa oznaczać pojedynczego obiektu. Wszystko się skomplikowało w latach 50. czy 60. XX wieku, kiedy pojawiły się w tramwajach tabliczki z rysunkiem kobiety trzymającej dziecko na jednej ręce, a podpisane "miejsce dla matek z dzieckiem na ręku". Może to nie była jedyna przyczyna zmiany funkcji tej formy, ale zapewne była ona ważna."

Serdecznie pozdrawiam
Blimunda

rubin60 # 2006-07-23

Tato, a Maciek... bla bla

djkoalar # 2006-07-23

W Angorze czy Angorce taki koleś daje artykuły o języku polskim, tam to (mieć ręku=mieć w dłoniach) było. Zaraz poszukam Jego strony w necie, ale może ktoś pamięta?

djkoalar # 2006-07-23

Mam:
http://www.obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive&id=73
http://www.obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive&id=221

eiwon # 2006-09-26

"w ręku"="w dłoniach", gdyż zapewne chodzi o znaczenie tego określenia zgodnie z sensem przysłowia:LEPSZY WRÓBEL W RĘKU NIŻ GOŁĄBEK NA DACHU, stąd tłumaczenie znaaczenia;w dłoniach.

~gosc # 2007-12-12

Ja bym powiedział:
LEPSZY WRÓBEL W RĘCE NIŻ GOŁĄBEK NA DACHU,
a tak naprawdę to przysłowie brzmi tak:
LEPSZY WRÓBEL W GARŚCI NIŻ GOŁĄBEK NA DACHU.

Pozdrawiam
MaK

greenpoint # 2008-04-29

Należałoby tu dopracować definicję i prawdopodobnie rozdzielić ze względu na inną odmianę "ręki" w znaczeniu sportowym (brak formy: ręku, pozostałe chyba te same). Co ciekawe, choć zachowana będzie zgodność pozostałych form tekstowych, M. l.mn. ręki sportowej to może nie "ręce" a "ręki" ("dwie ręki zawodników Interu w polu karnym" źródło Internet).

~gosc # 2008-04-29

nie kombinuj greenpoint, mogły być wyłącznie 2 karne , z powodu dotknięcia reką piłki,kurde skąd ta dążność, do coraz większego niechlujstwa wyrażania myśli..i uwieczania go w słowniku

greenpoint # 2008-04-30

gratuluję pewności w wypowiadaniu sądów, choć komentarz dość... niechlujny
zaś ta "dążność" to chyba klasyczna uniwerbizacja (przynajmniej w tym przypadku)

~gosc # 2011-07-10

ta (r.ż) ręka
w tej (r.ż.) ręce

ten (r.m.) rąk, ręk
w tym (r.m) ręku

Widać mamy żeńską i męską formę.

~gosc # 2011-11-09

"ten (r.m.) rąk, ręk; w tym (r.m) ręku"
super!
http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=717 pytanie "(...)Zawsze mnie uczono, że mieć coś w ręku znaczy trzymać jednocześnie w dwóch rękach i dodatkowo muszą to być ręce należące do jednej osoby. Z wielkim smutkiem stwierdzam, że teraz zgodnie telewizją, prasą i radiem nosi się zegarek na lewym reku albo skrzypce trzyma się w lewym, a smyczek w prawym ręku. Z trzech słowników, które mam, jeden przy haśle ręka pisze Ms l.p. ręce lub ręku. Dwa inne wyraz ręku przypisują liczbie mnogiej.(...)" odpowiedź "(...)Dla mnie zwrot trzymać w ręku oznacza dziś już nie tylko tyle, co trzymać oburącz, lecz także w jednej ręce. Właściwie jest to zwrot uogólniający, nieprecyzujacy, ile rąk (oczywiście jednej osoby) jest w to trzymanie zaangażowanych. Przypomnijmy zresztą np. Ucieczkę Mickiewicza: "Moja luba, siodła imaj prawą ręką - co masz w ręku?". Z drugiej strony bardzo mnie rażą połączenia w lewym ręku czy w prawym ręku - jest to oczywiście kwestia rodzaju gramatycznego.(...)"

~gosc # 2011-11-09

z jakiejś innej strony "Jeżeli masz na myśli jedną rękę, to mówisz: w ręce. Dwie - w ręku, trzy - w rękach."
p też http://pl.shvoong.com/humanities/linguistics/1870385-odmiana-rzeczownika-r%C4%99ka/

~gosc # 2011-11-24

W jasny sposób wyjaśnione pochodzenie współczesnej odmiany słowa "ręka". Polecam

www.przelom.pl/porady-archiwum/2010_2_2477/W-reku-przed-laty-czyli-o-archaizmach-fleksyjnych

~gosc # 2013-03-06

masakra nie na temat

~gosc # 2013-04-09

"Lepszy wróbel w ręku niż cietrzew na sęku." = lepsze coś, co jest niedoskonałe, ale pewne, dostępne niż niedostępny ideał.

mirnal # 2013-09-14

Termin od ręki
Np.
Graphite Pilarka stołowa 800W 59G828
Termin wysyłki: od ręki

mirnal # 2015-01-08

Dzisiaj podano, że jeden z napastników paryskiej masakry znajduje się w rękach policji. Nie ma jednak tego znaczenia w definicji...

mirnal # 2015-01-08

*kończyna górna człowieka i naczelnych*
- oczywisty błąd logiczny, bowiem "naczelne - rząd ssaków, do którego należy człowiek i małpy człekokształtne"

mirnal # 2017-08-22

Błędu nie poprawiono? Jeśli uznać, że człowiek jest w naczelnych, to "kończyna górna człowieka i naczelnych" nie ma sensu. Równie dobrze byłoby - "noga - część krzesła i mebli".

mirnal # 2018-06-26

Rzecz bez precedensu - dzisiaj podczas meczu Nigeria - Argentyna (1:2) Argentyn zagłówkował sobie piłką w rękę i - pomimo zastosowania VAR - rzutu karnego nie orzeczono. Coś nieprawdopodobnego!

~gosc # 2018-06-27

Taa, "coś nieprawdopodobnego!", może jeszcze uwierzyłeś mediom, że Polska jest faworytem swojej grupy...

mirnal # 2019-03-15

"kończyna górna człowieka i naczelnych" - człowiek należy do naczelnych?

mirnal # 2019-03-15

"w ręku" brzmi z męska?

mirnal # 2021-06-23

Dawniej ręka była ręką. Była doktryna, że ręka przy ciele nie jest odgwizdywana/karana. Teraz to całkiem inna bajka...

~gosc # 2021-06-23

Znowu zaczyna się...
Przy ciele to chyba na podwórku się kierowano tą zasadą. Zawsze kierowano się naturaonym ułożeniem ręki

~gosc # 2021-06-23

A język bajek to jaki jest? Potoczny czy oficjalny?

mirnal # 2021-06-23

Podwórkowa zasada?
"W tej sytuacji oceniamy ułożenie ręki, ona była praktycznie przy ciele, czyli była naturalnie ułożona i dlatego Piotr Lasyk nie podyktował karnego - wytłumaczył sytuację z meczu Cracovia - Legia (0:1) Sławomir Stempniewski, ekspert sędziowski Ligi+ Extra".

mirnal # 2021-06-23

Wytyczne szkoleniowe Kolegium Sędziów PZPN -
"Jeżeli zawodnik wykonuje rozmyślny ruch ręką do piłki to podyktowany zostanie rzut wolny bezpośredni lub karny. Jeżeli jednak zawodnik wykona ruch ręką trzymaną przy ciele do piłki, to kontakt tej ręki z piłką nie zostanie uznany za rozmyślny".

~gosc # 2021-06-23

Ten komentarz na pewno w dobrym temacie? Bo głowię się od pięciu minut co możesz mieć na myśli.

mirnal # 2021-06-23

"Przy ciele to chyba na podwórku się kierowano tą zasadą" - w dzisiejszym meczu Polska-Szwecja ok. 50. minuty komentator wspomniał o ręce przy ciele. Nie o naturalnie ułożonej.

mirnal # 2021-06-23

(np. W takich sytuacjach ręki nie są często odgwizdywane.) - błąd, powinno być -

(np. "W takich sytuacjach ręki nie są często odgwizdywane").

A przy okazji - czy l. mnoga jest poprawnie napisana?

~gosc # 2021-06-24

Przed laty znany komentator poinformował kibiców o tym, że główka piłkarza X wylądowała na poprzeczce.
Powoływanie się na teksty momentatorów to bardzo mocne argumenty.
Bardzo mocne, decydujące i opiniotwórcze. Brawo.