samojazd

a właściwie to tak powinien się nazywać samochód

Jak łatwo zauważyć, samochód powstał z połączenia dwóch cząstek: sam i chód-, czyli strukturalnie oznaczał coś, co „samo chodzi”. Nazwa ta, jak wiadomo, nie odpowiada dokładnie znaczeniu, ponieważ ruch wykonywany przez interesujące nas urządzenie, to jazda, a nie chód. Ciekawe, że mimo to utrzymała się w języku ta nazwa, chociaż na początku XX wieku konkurowała ona z „logiczniejszą” – samojazd (notuje ją jeszcze Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, z informacją, że była ona w użyciu przez I wojną światową).

- Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski

wszystko w porządku, mówimy o koniach mechanicznych
- nie ma co ukrywać pierwszy wehikuł chodził

Naturalnie, że tak. Nadto to samojazd jest mniej logiczną formą, ponieważ samochód sam nie jeździ, za to w jakimś sensie sam chodzi. Nie chodzi tu o to, że on sobie gdzieś sam idzie, tylko o to, że uruchomiony silnik "sam chodzi". To jest tak jak z zegarkiem, który się nakręca i on sobie chodzi, a potem staje i trzeba go znów nakręcić.

Samo- z końcówką chód to pewnie dlatego, że wyraz "chodzić" oprócz poruszania nogami przez człowieka oznacza też, że coś działa. Mówi się czasami, że jakieś urządzenie chodzi, telewizor, komputer, pralka itp. Więc skoro samochód sam chodzi, to mozna powiedzieć, że sam działa.