SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

tautologia

dopuszczalne w grach (i)

tautologia

1. wyrażenie złożone z wyrazów o takim samym lub bardzo podobnym znaczeniu, zwykle oceniane jako błąd, np. cofać się w tył; pleonazm, tautologizm;
2. w logice: zdanie, którego prawdziwość wynika z jego struktury, np.: jutro będzie pogoda lub jutro nie będzie pogody


KOMENTARZE

leiho # 2006-10-17

powszechnie tautologią określa się przysłowiowe "masło maślane", wyrażenie gdzie powtórzenie kilku tych samych treści prowadzi do pozornego nonsensu (patrz także pleonazm). Jest to znaczenie szersze, w znaczenie węższym jest pojęciem logicznym.

~gosc # 2011-07-13

a jakie to przysłowie z masłem maślanym?

~gosc # 2011-07-13

tautologia a masło maślane to co innego!
a) masło jest maślane dla określenia błędnego logiczno językowego wyrażenia,w którym jedna część wypowiedzi zawiera te same treści, które występują w drugiej części.( również- jesteś mądry bo jesteś mądry)
b) "to jest masło i nie masło"-tautologia- zdanie jest poprawne logicznie ( również - jesteś mądry i nie mądry)
MOŻE KTOŚ LEPIEJ OBJAŚNI-

~gosc # 2011-07-13

Nie mąć. "Masło jest z masła" jest tautologią, ale jest poprawne logicznie. "Jesteś mądry i niemądry" jest zdaniem fałszywym, kłaniają się lekcje z logiki, np. koniunkcja zdania i jego przeczenia jest zdaniem fałszywym.

~gosc # 2011-07-13

masło jest maślane, oczywiście nie jest tautologią . Potrafiłeś ocenić, że zdanie jest fałszywe. Brawo. Oznacza to, że zdanie zostało poprawnie logicznie zbudowane.(nie-mąć Wypraszam sobie takie słownictwo). Co do spójnika i masz rację. użyłem go w znaczeniu potocznym, nie matematycznym.
Proponuję adeptowi logiki najpierw ustalić o jakiej tautologii mówimy.

~gosc # 2011-07-13

http://pl.wikipedia.org/wiki/Tautologia_%28logika%29
"Tautologie potoczne - wypowiadające to tylko, co zawarte jest w podmiocie gramatycznym zdania, objaśniają (przekładają) tylko wiedzę już w nim zawartą - orzecznik jest przekładem podmiotu - np. „Trójkąt ma trzy kąty”, „Trójkąt jest figurą geometryczną” (bo definicja - np. „Trójkąt to figura geometryczna płaska, o trzech kątach”)."
Do tej kategorii należy zatem i zdanie "Masło jest z masła", miszczu logiki.
Co do Twego przykładu "to jest masło i nie masło" to oczywiście nie jest to tautologia. Tautologią w tym przypadku jest "To jest masło ALBO nie masło".
A "masło maślane" jest pleonazmem, jeśli chodzi o ścisłość, niech Ci będzie, miszczu.
Niedouczony adept logiki.

~gosc # 2011-07-13

niemożliwe, a już chciałem pisać, że w tak nielogicznym języku, który wiecznie wywołuje swary i kłótnie nie można się porozumieć. tak naprawdę chciałbym poznać definicje i przykłady niesłownikowe, zaufanie do wiki mam ograniczone.( skąd wiedziałeś, że kiedys jak się logowałem byłem mitsrzu). Chyba znajdę jakąs ksiązkę , bo z tautologią zetknąłem się dzisiaj. Pozdrowienia. Nadal niesprecyzowana jest tautologia: mat. czy językowa. o.k-- fińskim i masłem tj tautologia

~gosc # 2012-02-12

tautologiczny pleonazm
gr. tautó 'to samo' logos 'słowo'
przeciweństwem jest oksymoron

~gosc # 2013-05-24

czy "wznosić pod niebo" jest tautologią??

~gosc # 2013-06-16

Nie jest tautologią bo wznosić nie trzeba pod niebo, można znacznie niżej. Nie jest to jednoznaczne.

mirnal # 2013-06-16

Coś kiepski przykład - "jutro będzie pogoda lub jutro nie będzie pogody", bowiem pogoda jest zawsze, od kiedy tylko powstał świat i będzie długo po nas, kiedy ludzkość wyginie. Można jedynie mówić o brzydkiej albo ładnej pogodzie. Stwierdzenie 'jutro nie będzie pogody' jest błędne, natomiast 'jutro będzie pogoda' jest oczywistością!

~gosc # 2013-07-10

smutna depresja, świetny przykład :)

~gosc # 2013-10-25

"Masło maślane" - obecnie większość produktów o nazwie "Masło" to tak naprawdę mieszanka margaryny i oleju roślinnego.

Pojęcie "Masło maślane" nabiera zatem jakiegoś sensu. Można przyjąć że oznacza masło tradycyjne, wyprodukowane z mleka.

~gosc # 2013-12-14

Jakie masło? Jak ktoś tu zajrzy to prędzej znów wklepie w Google "co to jest tautologia" niż dowie się, o co Wam chodzi :)

Ta "pogoda" była użyta w znaczeniu kolokwialnym i chodziło pewnie o to, że "będzie pogoda", czyli będzie "ładnie, słonecznie". Ale fakt, przykład trochę kiepski. Lepsze są na Wikipedii, np.: "idę lub nie idę". To wyrażenie jest tautologią, bo można iść albo nie iść, nie można jednocześnie wykonywać obydwu tych czynności.

~gosc # 2014-01-13

właściwie każdy z komentujących popełnił identyczny, mylny błąd!
radzę wszystkim cofnąć się wstecz, do podstawówki! repeta powtórki z języka polskiego przyniosłaby progres rozwoju nawet najbardziej maślanych maseł (czytaj: mózgów).

~gosc # 2014-01-14

ty też popełniłeś błąd mądralo :-) Zastanów się czy cofanie się wstecz ma sens :-)) pozdro

~gosc # 2014-01-15

O, mój Boże! Komuś udało się zauważyć jedną tautologię w tym prześmiesznym tekście! Nie wiem, czy się z niego śmiać, czy go żałować.

~gosc # 2014-04-10

jak należy rozumieć stwierdzenie..... jesteś w mylnym błędzie

~gosc # 2014-05-09

Jeśli dobrze rozumiem to: mylny błąd, cofnąć wstecz, repeta powtórki, progres rozwoju, maślanych maseł są przykładami pleonazmu, a 'swary i kłótnie' (pojawiło się w jednym z komentarzy) - tautologii. Mogę się oczywiście mylić.

~gosc # 2014-05-09

Dodam jeszcze, że owa 'mądrala' popełniła błędy celowo...

~gosc # 2014-05-09

A mylny błąd i masło maślane to także bardzo dobre przykłady epitetu tautologicznego. To wszystko, przepraszam i dziękuję za uwagę.

~gosc # 2014-05-31

Czy zdanie "koszykarz to sportowiec uprawiający koszykówkę" jest przykładem definicji tautologicznej ?

~gosc # 2014-05-31

Nie.

~gosc # 2014-11-06

Internet. Tak bardzo..

mirnal # 2015-03-08

"Urządzenie do wykrywania metali przewodzących prąd" - czy są metale, które nie przewodzą prądu?

~gosc # 2015-03-12

Nie ma metali, które w stanie stałym nie przewodzą prądu. Jednakże metal w postaci gazowej (para metalu) nie przewodzi prądu.

~gosc # 2015-05-02

http://lukaszrokicki.pl/2011/09/05/pleonazmy-i-tautologie/
Proszę, najlepszy opis pleonazmów i tautologii ;)

~gosc # 2016-04-16

relikt przeszłości
precedens na przyszłość
ograniczony limit
"Pleonazmy często przedostają się niepostrzeżenie do naszych wypowiedzi i często pozostają nie zauważone przez czytelników, a nawet korektorów. W książce Alterland Marcina Wolskiego czytamy np.: „Życie w PRL nauczyło ich, że istnieje ograniczony limit cudów, a następna okazja może zdarzyć się nieprędko”. Być może jednak w PRL, gdzie prawie wszystko podlegało ograniczeniom i reglamentacji, nawet limity były ograniczone."
http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/ograniczony-limit;7591.html

~gosc # 2016-04-25

Za to błąd ortograficzny w cytowanej wypowiedzi nie pozostanie niezauważony. A skoro w PRL prawie wszystko podlegało ograniczeniom, to słowo "reglamentacja" jest tutaj zbędne (za dużo grzybów w barszczu), chociaż może użycie go byłoby akurat lepsze, bo tak w jednym zdaniu stykamy się z "ograniczeniami" i "ograniczonymi". Nie wspominając o niepotrzebnym dwukrotnym zastosowaniu przysłówka "często", czy tym samym przymiotniku pojawiającym się w sąsiedztwie (można było napisać: "nawet limity miały swoje granice").

~gosc # 2016-04-25

Nie widać tam żadnego błędu (zwłaszcza ortograficznego). Niewątpliwym błędem jest natomiast mylenie przez tysiące nastoletnich purystuf różnych funkcji słowa "czy".

~gosc # 2016-04-25

Mylisz się, widać: "nie zauważone", a zastosowanie "czy" było odpowiednie, tylko przecinek był niepotrzebny.

~gosc # 2016-04-25

to chyba jakiś troll. nikt nie jest (chyba) aż tak upośledzony, żeby nie zrozumieć informacji o dopuszczalności pisowni rozdzielnej (z której to możliwości prof. Bańko - jak wielokrotnie zapowiadał - zamierza korzystać).

~gosc # 2016-04-26

Hmm, istotnie RJP dopuściła możliwość pisowni rozłącznej - w przypadku gdy bardzo istotne jest podkreślenie "funkcji czasownikowej" - ale z treści tej wypowiedzi taka konieczność zupełnie nie wynika.

W mej opinii ta zasada ma bardzo negatywne oddziaływanie - pozwala popełniać błędy i unikać jednoznacznego ich wytknięcia. Może była chwilowo potrzebna po roku 1997, by złagodzić szok poprawnie (według wcześniejszych prawideł) piszących, ale po dwudziestu latach więcej szkodzi niż pomaga.

~gosc # 2016-04-26

Nie, RJP po prostu dopuszcza pisownię rozdzielną. Teorie o jakiejś nadzwyczajnej istotności powyższy gość wyssał sobie z brudnego [wymoderowano].

~gosc # 2016-04-26

[Palec] może i brudny, ale uświadomiony :) Sytuacja jest całkowicie przeciwna skwitowaniu "po prostu dopuszcza".

http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1030:niesklasyfikowane&catid=44:porady-jzykowe&Itemid=58
http://www.rjp.pan.pl/index.php?view=article&id=73
http://sjp.pwn.pl/zasady/;629516
http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nie-z-imieslowami;14.html
http://www.kul.pl/art_32813.html

Uchwała rady i opinie wielu językoznawców wyraźnie zaznaczają tę wyjątkowość dopuszczenia starej zasady - jako przykład pozwolę sobie wstawić Bralczyka: "... Z zastrzeżeniem jednak, że jeśli zależy nam na podkreśleniu związku z czynnością – na przykład, kiedy mówimy, że coś do tej pory nie zostało zrobione – możemy napisać nie i imiesłów osobno ..."

~gosc # 2016-04-27

"na przykład w celu zaakcentowania" =/= "jest bardzo istotne"

~gosc # 2021-08-12

Podsumujmy. Tautologia to prawo rach. zdań czyli forma zdaniowa która jest zawsze prawdziwa, bez względu na wartość logiczną zdań atomowych. Z tą pogodą na początku to prawo wyłączonego środka czyli p v ~p Był okres w dziejach, że nie wierzono iż jest to tautologia. No ja bym tu wiary nie mieszał.;>