SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

tchnąć

dopuszczalne w grach (i)

tchnąć

podniośle, przenośnie: wywołać korzystną zmianę w kimś lub w czymś (np. Ten gest tchnął we mnie nadzieję.)

-

tchnąć

dopuszczalne w grach (i)

tchnąć

książkowo:
1. wydzielać coś, np. zapach (np. Pokój tchnie zgnilizną.);
2. przenośnie: stanowić charakterystyczną cechę kogoś lub czegoś, cechować (np. Jego pomysły tchną świeżością.)


KOMENTARZE

~gosc # 2017-07-08

A da się to slowo użyć w czasie teraźniejszym?
Np.: Nie jestem cham i życie w ciebie tcham.

Pytanie wbrew pozorom poważne ;)

balans # 2017-07-09

Tchnie? Tchną?
np. Jego pomysły tchną świeżością.
np. Jego pomysł tchnie świeżością.
Wiem, że wyglądają te dwa słowa na czas przyszły.
Wyglądają...

~gosc # 2017-07-09

Nie wyglądają. Wygląda natomiast na to, że pomyliłeś dwa znaczenia (i dwa aspekty) czasownika.

michalp63 # 2017-07-10

Do Gościa nade mną!
Tutaj akurat Pan Balans ma rację. Obydwa przykłady zawierają wyraz "tchnąć" w aspekcie niedokonanym, a więc jest to czas teraźniejszy. W przeciwnym razie, gdyby miał to być czas przyszły, zaszłoby zjawisko jak w definicji (tchnąć nadzieję), a więc narzędnik przeistoczyłby się w biernik.
Zatem: "Jego pomysły tchną świeżością" - cz. teraźniejszy
"Jego pomysły tchną świeżość" - czas przyszły.
Mam nadzieję, że dobrze wytłumaczyłem owe niejasności, jak mówiłem, nie jestem polonistą, lecz staram się pomagać użytkownikom w zrozumieniu pewnych zawiłości naszego języka - i przy tym sam uczę się, korzystając z wiedzy mądrzejszych od siebie, np. Pana Marka, Pana Balansa czy Gościa podpisującego się jako "Pan".
Pozdrawiam Panów serdecznie,
Pan Michał

~gosc # 2017-07-10

"Obydwa przykłady zawierają wyraz "tchnąć" w aspekcie niedokonanym"

Co oznacza, że NIE JEST to ten sam czasownik, którego użył gość.

marek176cm # 2017-07-10

Na pytanie pierwszego gościa, odpowiadam: Można. Proszę czytać dalej.

Wpis pana B. zawiera TEN SAM czasownik 'tchnąć', z tym, że pierwszy dotyczy rzeczownika w liczbie mnogiej, a drugi - w liczbie pojedynczej.

Wpis pana M. zawiera dwa przykłady. W pierwszym zdaniu słowo 'świeżością' jest oceną, oszacowaniem, opisem wartości słów "Jego pomysły", czyli jego pomysły są świeże, nowatorskie. Użyty czasownik jest w czasie teraźniejszym.
Aby lepiej zrozumieć rolę czasownika 'tchnąć', w drugim zdaniu czasownik 'tchną' można zastąpić czasownikiem 'generują, wnoszą, dodają', czyli "Jego pomysły wnoszą świeżość ([np.] do skostniałych reguł myślenia jego szefów)." Wracając do "Jego pomysły tchną świeżość.', czasownik 'tchną' jest również użyty w czas teraźniejszym, a nie przyszłym. Słowo 'świeżość' jest efektem, wynikiem jego pomysłów, a nie ich oceną jak w poprzednim przykładzie.

balans # 2017-07-10

Się narobiło...
Powinienem jeszcze odpisać pierwszemu gościowi - TCHAM nie, bo nie ma TCHANIE.
Tchnę wygląda nieco dziwnie dla czasu teraźniejszego, ale posługując się bardzo złą analogią - mamy przecież robi{ę} więc tchn{ę} biorąc pod uwagę końcówkę {-ę} jest ok.
Inną sprawą jest to, że prawdopodobnie przez tuzów językoznawstwa słówko to zaliczone jest do grupy nietypowych.
Jeszcze inną kwestią jest to, że słowa związane z tchnieniem używamy raczej rzadko.

~gosc # 2017-07-11

"TCHAM nie, bo nie ma TCHANIE"

"Bo"?

 
"słowa używamy"

Używamy te słowa??
 

"Tchnę wygląda nieco dziwnie dla czasu teraźniejszego"

Odpowiadając zaś na pytanie, o którym powyżsi słowotokowcy najwyraźniej zapomnieli: tchnienie życia nie występuje w czasie teraźniejszym.

~gosc # 2017-07-11

"I dam wam serce nowe i ducha nowego tchnę do waszego wnętrza (...)"

marek176cm # 2017-07-11

Zerknąłem na www.sjp.pwn i zawarto tam twierdzenie, że czasownik 'tchnąć' nie ma czasu teraźniejszego. Hmm... Prof. Bańko jest autorytetem, ale śmiem twierdzić, że ten czasownik może być użyty w czasie teraźniejszym jak to podałem wyżej, a także w przyszłym, co podam niżej.

Wracając do 'tchnąć', już dawno odrzucono formę 'On/ona tCHA.' jako zbyt dziwaczną i przyjmując za dopuszczalne moje użycie czasownika w czasie teraźniejszym jak w pierwszej wypowiedzi, możemy użyć TEGO SAMEGO czasownika 'tchnie' w czasie PRZYSZŁYM, pisząc przykładowo: 'On tchnie nieco więcej młodzieńczej świeżości w nasz niezbyt już młody zespół teatralny, jeśli w końcu dyrekcja zatrudni go.' Jak widać, dodając tryb warunkowy "... , jeśli ... zatrudni go." automatycznie wskazujemy, że 'tchnie' w pierwszej połowie zdania odnosi się do PRZYszłości.

Trzeba otwarcie przyznać, że jest to czasownik bardzo specyficzny i jakby 'niedopracowany' w naszym języku. Moja pierwsza wypowiedź plus niniejszy wpis są próbą zapełnienia luki, którą nasi ojcowie pozostawili przy tym czasowniku, "kładąc (przysłowiowy) krzyżyk" na czasie teraźniejszym tego czasownika.