SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

tołpie

dopuszczalne w grach (i)

tołp

koral madreporowy występujący w strefie międzyzwrotnikowej, tworzący atole i rafy koralowe

-

tołpie

dopuszczalne w grach (i)

tołpie

rząd koralowców obejmujący ponad 2500 gatunków; korale madreporowe, korale rafotwórcze, korale kamienne, korale rafowe, madreporowce, madrepory


KOMENTARZE

~gosc # 2005-10-10

znaczenie - Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod red. Haliny Zgółkowej Wyd. "Kurpisz" Poznań tom 43 str. 37 tołpie z ros. tołpa rząd koralowców sześciopromiennych... tołpie żyją w symbiozie z licznymi gatunkami glonów, bliskoznaczne madrepory, korale madreporowe, madreporowce

Jest ewidentna liczba pojedyncza podobnie jak koral, madreporowiec, madrepora i powinna być wprowadzona do słownika. Niestety nie znalazłem w dostępnej mi literaturze (nie ma nawet w 14-tomowej encyklopedi biologicznej) i Internecie śladu użycia w liczbie pojedynczej, z którego wynikałby rodzaj w liczbie poj., czy to jest ta tołpia (wydaje mi sie najbardziej prawdopodobne zwłaszcza, że nia ma formy "tołpiów"), czy to tołpie (możliwe to tołpie i te tołpie), czy może ten tołp (odmiana te tołpie podobnie jak te pawie).

wielki_jubiler # 2005-10-11

Nawiązując do wczorajszego komentarza co znaczenia i liczby pojedynczej wyrazu tołpie proszę ewentualnego znalazcę śladów użycia tego wyrazu w liczbie pojedynczej o informacje gdzie to znalazł. Jest mi to potrzebne jako argument do wprowadzenia korekty w słowniku do innej gry słownej.

wielki_jubiler # 2005-10-21

Znalazłem ślad użycia wyrazu tołpie w l. pojedynczej:
J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki
Słownik języka polskiego tom siódmy T-Y
Państwowy Instytut Wydawniczy 1953
wydanie fotooffsetowe (prawdopodobnie nie zmieniony słownik o następującej stronie tytułowej)
Słownik języka polskiego
Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego ułożony przez Władysława Niedźwiedzkiego tom VII T-Y Warszawa 1919
na str. 77
Tołp, pia, l.m. pie Dziarstwina zool. (madrepora) koral z wapienną koralowiną: Tam tołpie barwne Gliń.-wg objaśnień skrótów autorowie i źródła Kazimierz Gliński (zachowałem oryginalną pisownię słownika).
Oczywiście wiem, że słownik ten jest dużo starszy niż wchodzące do kanonu, ale zakładam znaczenie, z którego wynika liczba pojedyncza wg Praktycznego słownika współczesnej polszczyzny pod red. Haliny Zgółkowej Wyd. "Kurpisz" Poznań tom 43, a ten stary Słownik języka polskiego tylko jako jedyną dostępną mi wskazówkę dotyczącą rodzaju i odmiany wyrazu tołpie o znaczeniu zgodnym z Praktycznym słownikiem współczesnej polszczyzny w l. pojedynczej (l. mnoga w tym starym słowniku jest zgodna z aktualnymi słownikami).

Jestem ciekaw, czy są jakieś późniejsze przykłady użycia tego rzeczownika w liczbie pojedynczej; może to być nie w treści ale w podpisie pod ilustracją w książce biologicznej, geologicznej, paleontologicznej lub popularnonaukowej (podobnie np. było w treści hasła atmosferyki i tylko podpis oscylogram atmosferyku.

wielki_jubiler # 2005-10-26

Proponuję wprowadzenie odmiany wyrazu tołpie w liczbie pojedynczej i znaczenie korale madreporowe, bądź wprowadzenie do słownika wyrazu „tołp” - koral madreporowy. Opieram to na:
Dymitr Hessen Ryszard Stypuła
Wielki słownik polsko-rosyjski
Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna
Wydawnictwo Sowietskaja Encykłopiedija
Warszawa – Moskwa 1967
tołpie l. mn. (l. poj. ~p, ~pia r.m.) zool. madieporowyje korałły (Madreporaria)
Zdaję sobie sprawę, że słownik ten jest dalej dużo starszy niż wchodzące do kanonu, ale podobnie jak poprzednio cytowany Słownik języka polskiego traktuję go tylko jako wskazówkę co do rodzaju i odmiany wyrazu tołpie w l. pojedynczej; sądzę, że przez te 35 lat raczej rodzaj rzeczownika się nie zmienił.

wielki_jubiler # 2005-10-26

W poprzednim komentarzu pojawił się błąd konwersji znaków, ma być:
"tołp" - koral madreporowy

wielki_jubiler # 2005-10-26

Wkradł się jeszcze jeden błąd konwersji znaków, ma być:
Warszawa - Moskwa 1967