SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

Ostatnie znaczenia

# polenić 2023-02-27 tevex

polenić się - spędzić pewien czas, nic nie robiąc; poleniuchować, poobijać się, pobyczyć się

polenić się - potocznie: lenić się, nic nie robić przez pewien czas; pobyczyć się

# whistleblower

[czytaj: łisylblołer]
1. osoba ujawniająca tajne spiski, nielegalne powiązania, działania osób, które swoją działalność chcą pozostawić w ukryciu; demistyfikator, demaskator;
2. osoba powiadamiająca opinię publiczną o nieprawidłowościach w działaniu instytucji; sygnalista

[czytaj: łisylblołer] osoba ujawniająca tajne spiski, nielegalne powiązania, działania osób, które swoją działalność chcą pozostawić w ukryciu; sygnalista, demistyfikator, demaskator

# ziołownik

1. doniczka do sadzenia i hodowania ziół; ziołówka;
2. ogród, w którym uprawia się zioła

doniczka do sadzenia i hodowania ziół; ziołówka

# rakiel

rakla;
1. stalowa listwa z ostrym brzegiem do zgarniania farby w procesie drukowania; przecierak, ścierak;
2. narzędzie do dociskania naklejanej na coś folii lub innego podobnego materiału

stalowa listwa z ostrym brzegiem do zgarniania farby w procesie drukowania; przecierak, ścierak, rakla

# rakla

rakiel;
1. stalowa listwa z ostrym brzegiem do zgarniania farby w procesie drukowania; przecierak, ścierak;
2. narzędzie do dociskania naklejanej na coś folii lub innego podobnego materiału

stalowa listwa z ostrym brzegiem do zgarniania farby w procesie drukowania; przecierak, ścierak, rakiel

# potajemność

cecha czegoś utrzymywanego w tajemnicy; poufność, tajność, ukradkowość

cecha czegoś ukrywanego przed kimś, utrzymywanego w tajemnicy; ukradkowość

# nawodować

1. napełnić wodą zbiornik parowozu lub wagonu kolejowego; zwodować;
2. spuścić dużo statków na wodę

napełnić wodą zbiornik parowozu lub wagonu kolejowego

# wypławiać

1. pozbawiać intensywnej barwy; płowić;
2. dawniej: wypłukiwać kruszec z piasku

pozbawiać intensywnej barwy; płowić

# wobbler

[czytaj: łobler]
1. drukowany element reklamowy zawieszany na półce, poruszający się pod wpływem powietrza; kiwak;
2. spinningowa przynęta wędkarska, imitująca niedużą rybę; wobler

[czytaj: łobler] drukowany element reklamowy zawieszany na półce, poruszający się pod wpływem ruchu powietrza; kiwak

# wobler

spinningowa przynęta wędkarska, imitująca niedużą rybę; wobbler

spinningowa przynęta wędkarska, imitująca niedużą rybę

# akcesorium

1. drobny przedmiot będący uzupełnieniem, dodatkiem do czegoś;
2. drobny przedmiot przydatny do wykonywania określonych czynności

zwykle w liczbie mnogiej: niepodstawowe, ale ważne dodatki do czegoś, dodatkowe składniki wyposażenia

# fantomologia

technika wytwarzania sztucznej rzeczywistości w umyśle ludzkim przy wykorzystaniu technologii informatycznej; fantomatyka

# fantomatyka

1. technika wytwarzania sztucznej rzeczywistości w umyśle ludzkim przy wykorzystaniu technologii informatycznej; fantomologia;
2. sztuczna rzeczywistość wytwarzana w umyśle ludzkim przy wykorzystaniu technologii informatycznej

# wtłukiwać

1. tłuc jajko i wlewać jego zawartość do naczynia;
2. zagłębiać jakiś przedmiot;
3. potocznie: pisać coś, posługując się klawiaturą; wstukiwać, wklepywać;
4. potocznie: zdobywać gola;
5. potocznie: bić; lać, tłuc

1. tłuc jajko i wlewać jego zawartość do naczynia;
2. zagłębiać jakiś przedmiot;
3. potocznie: pisać coś, posługując się klawiaturą; wstukiwać;
4. potocznie: zdobywać gola

# zesmagać

wysmagać;
1. pobić dotkliwie batem, biczem, rzemieniem itp.; osmagać, wychłostać, wybiczować;
2. o opadach atmosferycznych: spowodować nieprzyjemne odczucia na skórze

pobić dotkliwie batem, biczem, rzemieniem itp.; osmagać, wysmagać, wychłostać, wysiec, wysiekać, zsiec

# wykrochmalać

potocznie:
1. usuwać, wyrzucać z jakiegoś miejsca; wywalać, wypierniczać;
2. wynosić się, szybko opuszczać jakieś miejsce

# wykrochmalić

1. usztywnić tkaninę kleistym roztworem zagotowanej z wodą mączki kartoflanej;
2. potocznie: usunąć, wyrzucić z jakiegoś miejsca; wywalić, wypierniczyć

# monokini

damski jednoczęściowy strój kąpielowy

żartobliwie: damski kostium plażowy niezakrywający piersi; toples, topless

# gamifikacja maf

[czytaj: gejmifikacja] wykorzystanie mechanizmów znanych z gier, takich jak punkty, nagrody, wyzwania, w celu zwiększenia zaangażowania i motywacji osób w innych obszarach; gryfikacja, grywalizacja

[czytaj: gejmifikacja] wykorzystanie mechanizmów znanych z gier w innych obszarach; gryfikacja, grywalizacja

# gryfikacja

wykorzystanie mechanizmów znanych z gier, takich jak punkty, nagrody, wyzwania, w celu zwiększenia zaangażowania i motywacji osób w innych obszarach; gamifikacja, grywalizacja

wykorzystanie mechanizmów znanych z gier w innych obszarach; gamifikacja, grywalizacja

# grywalizacja

wykorzystanie mechanizmów znanych z gier, takich jak punkty, nagrody, wyzwania, w celu zwiększenia zaangażowania i motywacji osób w innych obszarach; gryfikacja, gamifikacja

wykorzystanie mechanizmów znanych z gier w innych obszarach; gryfikacja, gamifikacja

# analogowość 2023-02-26 tevex

1. cecha czegoś wykorzystującego technikę analogową;
2. żartobliwie: cecha kogoś lub czegoś niezdominowanego przez technikę cyfrową

cecha tego, co wykorzystuje technikę analogową

# ogrzewająco

ocieplająco;
1. w sposób podwyższający temperaturę czegoś;
2. w sposób zwiększający wrażenie ciepła

# komiczka

1. kobieta występująca przed publicznością, aby ją rozbawić;
2. aktorka grająca role komediowe

aktorka grająca role komediowe

# beemwica

potocznie: samochód lub motocykl marki BMW; bejca, beema, beemka

potocznie: samochód marki BMW

# bejca

1. farba do drewna; bajca;
2. zaprawa do nasion posiadająca właściwości grzybobójcze;
3. zaprawa farbiarska;
4. zaprawa z octu i korzeni do marynowania mięs;
5. potocznie: samochód lub motocykl marki BMW; beemka, beema, beemwica

1. farba do drewna; bajca;
2. zaprawa do nasion posiadająca właściwości grzybobójcze;
3. zaprawa farbiarska;
4. zaprawa z octu i korzeni do marynowania mięs;
5. potocznie: samochód marki BMW; beema, beemka

# beemka

potocznie:
1. samochód lub motocykl marki BMW; bejca, beema, beemwica;
2. mała, lekka żaglówka klasy BM

potocznie: samochód marki BMW; bejca, beema

# beema

potocznie: samochód lub motocykl marki BMW; bejca, beemka, beemwica

potocznie: samochód marki BMW; bejca, beemka

# drżenny

majaczenie drżenne - psychoza u alkoholików, objawiająca się drżeniem mięśni oraz omamami; delirium tremens, biała gorączka, majaczenie alkoholowe

# delirium tremens

psychoza u alkoholików, objawiająca się drżeniem mięśni oraz omamami; biała gorączka, majaczenie alkoholowe, majaczenie drżenne

majaczenia, obłęd występujący u nałogowych alkoholików; biała gorączka

# biznesik

mały biznes - firma; firemka

zdrobnienie od: biznes

# firemka

mała firma; biznesik

mała firma

# zdjątko

ekspresywnie: zdjęcie; fotka, focia

# transformacjonizm

teoria tłumacząca przechodzenie czegoś z jednego stanu do innego

# zaciapać

zapaciać, zapaćkać, zababrać; potocznie:
1. ciapiąc, zabrudzić;
2. zatkać coś mazistą substancją;
3. nieudolnie zamalować

potocznie: ciapiąc, zabrudzić; zapaciać, zapaćkać, zapaprać

# zradzić

potocznie: poradzić sobie z czymś; podołać, uporać się

dawniej: poradzić sobie z kłopotami; podołać, uporać się

# nadliczać

naliczać więcej niż potrzeba

# uplątywać

1. wciągać kogoś do udziału w czymś niepotrzebnie lub wbrew jego woli; wplątywać, wikłać, wmanipulowywać;
2. przestarzale: układać tak elementy, że zaczepiają się o siebie i trudno je rozdzielić; zaplątywać

zaplątywać;
1. układać tak elementy, że zaczepiają się o siebie i trudno je rozdzielić;
2. wywoływać nieporządek;
3. wciągać kogoś do udziału w czymś niepotrzebnie lub wbrew jego woli; wplątywać

# usrebrzać

nadawać srebrny kolor; posrebrzać, srebrzyć

dawniej: pokrywać srebrem; posrebrzać

# ścinacz

1. narzędzie rolnicze do ścinania trawy, niskich krzewów i kęp innych roślin; zrzynacz;
2. potocznie: osoba ścinająca drzewa, trawy, krzewy itp.;
3. dawniej: osoba, która ucina głowy

1. narzędzie rolnicze do ścinania trawy, niskich krzewów i kęp innych roślin; zrzynacz;
2. dawniej: osoba, która ucina głowy

# gajer

potocznie: garnitur; garniak

potocznie: garnitur

# garniak

potocznie:
1. garnitur; gajer;
2. mężczyzna noszący garnitur

potocznie: garnitur

# spacerownik

1. dziedziniec więzienny przeznaczony do spacerów więźniów; spacernik, spacerniak;
2. przewodnik po mieście z opisami tras spacerowych

dziedziniec więzienny, przeznaczony do spacerów więźniów; spacernik, spacerniak

# warzelnictwo

1. dział przemysłu zajmujący się warzeniem soli; solowarstwo;
2. wytwarzanie piwa

dział przemysłu zajmujący się warzeniem soli

# solowarstwo

dział przemysłu zajmujący się warzeniem soli; warzelnictwo

# starszość

bycie starszym od kogoś lub czegoś innego; starszeństwo

bycie starszym od kogoś lub czegoś innego

# pobagatelizować

spędzić pewien czas, nie doceniając czegoś; polekceważyć

spędzić pewien czas, nie doceniając czegoś

# polekceważyć

lekceważyć przez pewien czas; pobagatelizować

# przytulaniec

potocznie:
1. powolny taniec z przytulaniem;
2. zwierzę lubiące być pieszczone; miziak;
3. przytulenie kogoś lub czegoś;
4. miękki przedmiot do przytulania się; przytulak, przytulas, przytulanka

potocznie: powolny taniec z przytulaniem

# miziak

potocznie: zwierzę lubiące być pieszczone; przytulaniec

potocznie: zwierzak lubiący pieszczotliwe głaskanie

# wymazówka

1. wacik lub pałeczka do wykonywania wymazów;
2. pojazd, w którym wykonuje się wymazy

wacik lub pałeczka do wykonywania wymazów

# wieśniactwo

pogardliwie:
1. tryb życia wieśniaków;
2. ogół wieśniaków;
3. prostackie zachowanie; prostactwo;
4. brak gustu; bezguście

1. tryb życia wieśniaków;
2. ogół wieśniaków;
3. życie wiejskie, pobyt na wsi;
4. potocznie: prostackie zachowanie; prostactwo

# kapelinder

żartobliwie: kapelusz; kapelutek, kapelusik, kapelino, kapeluch

# kapelino

żartobliwie: kapelusz; kapelutek, kapelusik, kapelinder, kapeluch

# kapelutek

żartobliwie: kapelusz; kapelusik, kapelinder, kapelino, kapeluch

ekspresywnie: kapelusz; kapelusik

# bułkować

potocznie:
1. obtaczać w panierce produkt przeznaczony do smażenia;
2. o biuście: wypychać się poza niedobrany biustonosz; bułkować się

potocznie: obtaczać w panierce produkt przeznaczony do smażenia

# gołębiczka

1. ekspresywnie: gołębica (samica gołębia);
2. poufale: kobieta

samica gołębia; gołębica, gołąbka

# sukman

długie męskie okrycie wierzchnie, noszone dawniej przez chłopów; sukmana

gwarowo: sukmana - dawne długie okrycie męskie

# sukmana

długie męskie okrycie wierzchnie, noszone dawniej przez chłopów; sukman

dawne długie okrycie męskie, noszone przez chłopów, wykonane z sukna lub wełny

# Raciborszczyzna

okolice Raciborza

# przybytni

taki, który przybył z innego miejsca i się osiedlił; przybytny, napływowy

# przybytny

taki, który przybył z innego miejsca i się osiedlił; przybytni, napływowy

# szelmować

przestarzale:
1. postępować niegodziwie, oszukiwać;
2. nazywać kogoś szelmą, obrażać;
3. obcinać komuś ucho w ramach kary;
4. szelmować się - ganić się, łajać się

1. postępować niegodziwie, oszukiwać;
2. dawniej: nazywać kogoś szelmą, obrażać;
3. dawniej: obcinać komuś ucho w ramach kary

# spartalać

potocznie:
1. robić coś nieudolnie, psuć; knocić, fuszerować, partaczyć, partolić;
2. marnować, nie wykorzystywać czegoś należycie

potocznie: robić coś nieudolnie, psuć; knocić, fuszerować, partaczyć, partolić

# odlatać

1. przestarzale: odlatywać;
2. potocznie: odrywać się od czegoś

dawniej: odlatywać

# pokitłasić

pokitwasić; potocznie:
1. pomylić, pogmatwać; pokiełbasić, pokićkać, pokwasić;
2. pokitłasić się -
a) spędzić zbyt długi czas w jakimś miejscu;
b) zostać niewłaściwie rozpoznanym; poplątać się, zagmatwać się;
c) poruszać się niespokojnie, nie mogąc usiedzieć ani ustać w miejscu; powiercić się

# pokitwasić

pokitłasić; potocznie:
1. pomylić, pogmatwać; pokiełbasić, pokićkać, pokwasić;
2. pokitwasić się -
a) spędzić zbyt długi czas w jakimś miejscu;
b) zostać niewłaściwie rozpoznanym; poplątać się, zagmatwać się;
c) poruszać się niespokojnie, nie mogąc usiedzieć ani ustać w miejscu; powiercić się

potocznie: pomylić coś; pokićkać

# blachodachówka

1. blaszane pokrycie dachowe; blachówka;
2. pojedynczy arkusz blachy tworzący pokrycie dachu

dachówka blaszana

# bogatotłuszczowy

zawierający dużo tłuszczów; wysokotłuszczowy

zawierający duże ilości tłuszczu

# wysokotłuszczowy

zawierający dużo tłuszczów; bogatotłuszczowy

zawierający dużą ilość tłuszczu

# zregulować

1. potocznie: doprowadzić mechanizm do prawidłowego działania; uregulować, wyregulować;
2. dawniej:
a) uporządkować, unormować;
b) wyrównać

dawniej:
1. uregulować, uporządkować;
2. wyregulować;
3. wyrównać

# osiedlisko

przestarzale: osiedle

# rozkłócać

1. mieszając, rozbijać lub mieszać z czymś; rozbełtywać;
2. dawniej: skłócać, poróżniać

1. mieszając, rozbijać lub mieszać z czymś;
2. dawniej: skłócać, poróżniać

# delikatniaczek

delikacik; lekceważąco:
1. osoba mało odporna psychicznie, przesadnie wrażliwa;
2. osoba słaba fizycznie

potocznie: człowiek wątły, delikatny, wrażliwy

# delikacik

delikatniaczek; lekceważąco:
1. osoba mało odporna psychicznie, przesadnie wrażliwa;
2. osoba słaba fizycznie

żartobliwie o kimś rozpieszczonym, wątłym

# ckm maf

ciężki karabin maszynowy; cekaem

cekaem; ciężki karabin maszynowy

# nyska

potocznie: samochód marki Nysa

potocznie o samochodzie marki Nysa (głównie o samochodach dawnej Milicji Obywatelskiej i późniejszej policji)

# maluch

potocznie:
1. małe dziecko; brzdąc, bobas, berbeć, bąk;
2. dziecko należące do grupy najmłodszych w przedszkolu;
3. młode zwierzę;
4. kieliszek wódki;
5. samochód typu Fiat 126p

potocznie:
1. małe dziecko; brzdąc, bobas, berbeć, bąk;
2. potocznie: dziecko należące do grupy najmłodszych w przedszkolu;
3. młode zwierzę;
4. kieliszek wódki;
5. samochód typu Fiat 126p

# forex tevex

międzynarodowy, pozagiełdowy rynek walutowy

# Zbawiciel 2023-02-25

Jezus Chrystus - jako ten, który odkupił grzechy ludzi śmiercią na krzyżu; Odkupiciel, Zbawca

dla chrześcijan: Jezus Chrystus; Zbawca

# Zbawca

Jezus Chrystus - jako ten, który odkupił grzechy ludzi śmiercią na krzyżu; Odkupiciel, Zbawiciel

dla chrześcijan: Jezus Chrystus; Zbawiciel

# Odkupiciel

Jezus Chrystus - jako ten, który odkupił grzechy ludzi śmiercią na krzyżu; Zbawca, Zbawiciel

# pomponiara

1. potocznie: cheerleaderka; pomponiarka, czirliderka;
2. pejoratywnie: niezbyt inteligentna kobieta ubierająca się w sposób wyzywający i mająca zbyt ostry makijaż; barbie

potocznie: cheerleaderka; pomponiarka, czirliderka

# barbie

[czytaj: barbi] pejoratywnie: niezbyt inteligentna kobieta ubierająca się w sposób wyzywający i mająca zbyt ostry makijaż; pomponiara

[czytaj: barbi] potocznie: niezbyt inteligentna kobieta przesadnie dbająca o swój wygląd

# błocisko

ekspresywnie: błoto; błotnisko

zgrubienie od: błoto

# błotnisko

ekspresywnie: błoto; błocisko

teren bagienny, błotnisty

# wyszykowywać

przyszykowywać, szykować;
1. przygotowywać kogoś do wykonania czegoś;
2. przygotowywać coś do użycia, działania itp., przewidując, że będzie to potrzebne; naszykowywać;
3. wyszykowywać się - przygotowywać się do podjęcia jakichś działań; gotować się

szykować;
1. przygotowywać kogoś do wykonania czegoś;
2. przygotowywać coś do użycia, działania itp., przewidując, że będzie to potrzebne

# sztancownia

dział fabryki zajmujący się sztancowaniem (wytłaczaniem za pomocą sztancy); tłoczarnia, tłocznia

dział fabryki zajmujący się sztancowaniem

# baroństwo

1. tytuł, godność barona; baronostwo;
2. ogół baronów

tytuł, godność barona; baronostwo

# wybiczować

wychłostać czymś cienkim i wiotkim; ubiczować, wysmagać, zesmagać

wychłostać biczem; ubiczować

# kichacz

potocznie:
1. nos; kinol, kinal, niuch;
2. osoba, która często kicha

# gerania

geranium;
1. rodzaj roślin jednorocznych z rodziny bodziszkowatych; bodziszek;
2. gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, anginowiec, pelargonia pachnąca, ruzyndla

rzadko: jednoroczna roślina zielna z rodziny bodziszkowatych; bodziszek; geranium

# geranium

gerania;
1. rodzaj roślin jednorocznych z rodziny bodziszkowatych; bodziszek;
2. gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, anginowiec, pelargonia pachnąca, ruzyndla

1. jednoroczna roślina zielna z rodziny bodziszkowatych; bodziszek; gerania;
2. popularna nazwa niektórych gatunków pelargonii o pachnących liściach

# anginka

1. gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginowiec, pelargonia pachnąca, ruzyndla, geranium, gerania;
2. zdrobnienie od: angina (choroba)

1. gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginowiec, pelargonia pachnąca, ruzyndla;
2. zdrobnienie od: angina (choroba)

# ruzyndla

gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, pelargonia pachnąca, anginowiec, geranium, gerania

gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, pelargonia pachnąca, anginowiec

# anginowiec

potocznie: osoba często chorująca na anginy

# anginowiec

gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, pelargonia pachnąca, ruzyndla, geranium, gerania

gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, pelargonia pachnąca, ruzyndla

# polinkować

w informatyce: pooznaczać linkiem, poumieszczać hiperłącza

# lewuska

pejoratywnie:
1. kobieta niezaradna, mająca ze wszystkim problemy; nieudacznica;
2. kobieta o poglądach skrajnie lewicowych; lewaczka

potocznie: kobieta o poglądach skrajnie lewicowych; lewaczka

# postny

1. związany z postem - nakazem religijnym;
2. niezawierający mięsa ani tłuszczów zwierzęcych;
3. charakteryzujący się ograniczeniem elementów określonego rodzaju

1. związany z postem, dopuszczany w czasie postu;
2. bezmięsny; niezawierający tłuszczu

następne >