SJP
*
SŁOWNIK SJP

X

Ostatnie znaczenia

# diminuendo 2023-01-05 tevex

określenie wykonawcze: coraz ciszej; decrescendo

określenie w muzyce - coraz ciszej; decrescendo

# ritardando

część utworu muzycznego grana ritardando (powstrzymując, opóźniając)

# scherzando

część utworu muzycznego grana scherzando (żartobliwie)

# accelerando

[czytaj: aczczelerando] określenie wykonawcze: przyśpieszając

[czytaj: aczczelerando]
1. określenie wykonawcze: przyśpieszając;
2. fragment utworu muzycznego wykonywanego w taki sposób

# accelerando

część utworu muzycznego grana accelerando (przyśpieszając)

# decrescendo

[czytaj: dekreszendo] część utworu muzycznego grana decrescendo (coraz ciszej); diminuendo

# rallentando

część utworu muzycznego grana rallentando (stopniowo zwalniając tempo)

# wszyściusieńki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściutki, wszyściuśki, wszyściuteńki

zdrobnienie od: wszystek

# wszyściuteńki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściutki, wszyściuśki, wszyściusieńki

zdrobnienie od: wszystek

# wszyściuchny

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuśki, wszyściutki, wszyściuteńki, wszyściusieńki

# wszyściutki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściuśki, wszyściuteńki, wszyściusieńki

zdrobnienie od: wszystek

# wszyściuśki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściutki, wszyściuteńki, wszyściusieńki

zdrobnienie od: wszystek

# risorgimento

[czytaj: rizordżimento] ruch polityczny związany z walką narodu włoskiego o wyzwolenie i zjednoczenie państwa w XIX wieku

ruch polityczny związany z walką narodu włoskiego o wyzwolenie i zjednoczenie państwa w XIX wieku

# iskrzyk

gatunek chrząszcza z rodziny świetlików

# humulen

węglowodór nienasycony z grupy terpenów (seskwiterpen), składnik olejku z konopi

węglowodór nienasycony z grupy terpenów (seskwiterpen), składnik olejka z konopi

# biot

jednostka natężenia prądu elektrycznego w układzie miar CGS, równa 10 amperom

jednostka natężenia prądu równa 10 amperom

# boot

[czytaj: but] proces uruchamiania systemu operacyjnego; rozruch komputera

[czytaj: but] proces uruchomiania komputera: sprawdzanie poszczególnych części, uruchomienie systemu operacyjnego

# drażetka

1. cukierek z twardą polewą; draża, draż;
2. lek w formie tabletki powleczonej warstwą słodkiej masy

1. drobny okrągły cukierek zawierający pod twardą powłoką słodką masę;
2. pigułka pokryta warstwą słodkiej masy dla ułatwienia przyjmowania lekarstwa

# draża

cukierek z twardą polewą; draż, drażetka

mały, gładko powleczony cukierek; drażetka

# kite

[czytaj: kajt] latawiec używany w kitesurfingu

latawiec używany w kitesurfingu

# light

[czytaj: lajt] lajt; potocznie:
1. postawa charakteryzująca się luzem i powierzchownością przeżycia, stan beztroski, spokoju;
2. coś lekkiego, łatwego

[czytaj: lajt] slangowo: postawa charakteryzująca się luzem i powierzchownością przeżycia; stan beztroski, spokoju

# lajt

light; potocznie:
1. postawa charakteryzująca się luzem i powierzchownością przeżycia, stan beztroski, spokoju;
2. coś lekkiego, łatwego

# soju

[czytaj: sodziu] koreański słodkawy napój alkoholowy, nazywany też koreańską wódką

koreański słodkawy napój alkoholowy, nazywany też koreańską wódką

# yuzu

[czytaj: juzu] niewielkie drzewo lub krzew z rodziny rutowatych, pochodzące z Chin

pochodzące z Chin niewielkie drzewo lub krzew z rodziny rutowatych

# dzeta

litera alfabetu greckiego; zeta

litera greckiego alfabetu

# zet

1. nazwa litery Z;
2. potocznie: złoty, złotówka; zeta

1. nazwa litery Z;
2. potocznie o złotym, złotówce

# biota

biota wschodnia - drzewo lub krzew z rodziny cyprysowatych; tuja wschodnia; żywotnik wschodni

drzewo lub krzew z rodziny cyprysowatych; tuja wschodnia; żywotnik wschodni

# cziru

rodzaj antylopy z plemienia koziorożców

gatunek należący do rodziny krętorogich, zwierzę łowne o wysokości w kłębie do 100 cm; samce o długich, prawie prostych rogach

# duroc

[czytaj: durak] rasa świni domowej

rasa świni domowej

# dzier

rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych

dzier włochaty, dzier kruszcowy - gatunki chrząszczy z rodziny biegaczowatych

# efira

stadium larwalne meduzy; efyra

stadium larwalne meduzy

# egzon

sekwencja genu kodująca aminokwasy w cząsteczce białka; ekson

część kodująca genu u eukariontów; ekson

# ekson

sekwencja genu kodująca aminokwasy w cząsteczce białka; egzon

białko kodujące, będące nośnikiem informacji, występujące w genach podzielonych u eukariontów; egzon

# garum

słony sos ze sfermentowanych ryb, używany w kuchni starożytnego Rzymu

# gyoza

[czytaj: gioza] chińskie pierożki mięsno-kapuściane

chińskie pierożki mięsno-kapuściane

# miodla

miodla indyjska - gatunek drzewa z rodziny miodlowatych; melia indyjska

drzewo z rodziny miodlowatych

# nawab

nabab;
1. człowiek bardzo bogaty, majętny; bogacz, krezus, rokefeler;
2. dawny zarządca prowincji lub władca ksiąstewka w północnych Indiach

bogacz, nabab

# nabab

nawab;
1. człowiek bardzo bogaty, majętny; bogacz, krezus, rokefeler;
2. dawny zarządca prowincji lub władca ksiąstewka w północnych Indiach

1. człowiek bardzo bogaty, majętny; bogacz, krezus, rokefeler;
2. dawny zarządca prowincji lub władca ksiąstewka w północnych Indiach;
3. dawniej: Europejczyk wzbogacony w Indiach

# noise

[czytaj: nojz] typ hałaśliwej industrialnej muzyki elektronicznej

[czytaj: nojz] specyficzny typ muzyki elektronicznej skoncentrowanej głównie na trzaskach, piskach i podobnych nieokreślonych dźwiękach, a tekstem powiązanej z treściami sadystycznymi

# posyp

1. rodzaj paśnika z ziarnem dla bażantów i kuropatw;
2. posypywanie, rozsyp;
3. mechanizm posypywarki

w łowiectwie: miejsce, w którym daje się zimą karmę ptakom łownym

# rysię

młode rysia; rysiątko

mały, młody ryś

# shoji

[czytaj: szodżi albo siodzi] papierowy parawan w drewnianej ramie służący w Japonii jako ściana; siodzi

papierowy parawan w drewnianej ramie służący w Japonii jako ściana; siodzi

# shamo

[czytaj: szamo] japońska rasa kur

japońska rasa kur

# shandy

[czytaj: szandi] drink powstały z połączenia jasnego piwa i białej lemoniady

drink powstały ze zmieszania piwa i lemoniady

# Shaolin

[czytaj: szaolin] chiński klasztor buddyjski

klasztor w Chinach

# sharon

[czytaj: szaron] szaron, hurma, persymona, kaki;
1. rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; heban, hebanowiec;
2. owoc tego drzewa; persymon

pomarańczowy owoc z drzew należących do rodzaju persymona

# sharpowiec

[czytaj: szarpowiec] członek ruchu SHARP (Skinheads Against Racial Prejudice); sharp

członek ruchu SHARP (Skinheads Against Racial Prejudice); sharp

# spych

potocznie: spychacz, pług

# siogi

gra planszowa, japońska odmiana szachów; shogi, szogi

gra planszowa, japońska odmiana szachów; shogi

# krótkoryjkowy

trzeń krótkoryjkowy - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych

# trzeń

trzeń długoryjki (długoryjkowy), trzeń krótkoryjkowy - gatunki chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych

trzeń długoryjki (długoryjkowy) - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych

# urubu

urubu różowogłowy - gatunek dużego ptaka z rodziny kondorowatych; sępnik różowogłowy

urubu różowogłowy - gatunek dużego ptaka z rodziny kondorowatych

# zjeba

wulgarnie: zbesztanie, zwymyślanie kogoś; zjebka, opierdol, opieprz, ochrzan, opeer

wulgarnie: zbesztanie, zwymyślanie kogoś; zjebka

# zjebka

wulgarnie: zbesztanie, zwymyślanie kogoś; zjeba, opierdol, opieprz, ochrzan, opeer

wulgarnie, młodzieżowo: zwymyślanie kogoś; opierdol, opieprz, ochrzan, opeer

# amrock

[czytaj: amrok] amerykańska rasa kur; amrok

amerykańska rasa kur; amrok

# anomer

węglowodan wyróżniający się położeniem przestrzennym grupy hydroksylowej przy atomie węgla

anomery - węglowodany różniące się położeniem przestrzennym grupy hydroksylowej przy atomie węgla

# boimka

rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych

boimka dwurzędowa - gatunek trawy z rodziny wiechlinowatych

# brumby

[czytaj: brambi] koń gorącokrwisty wolno żyjący w australijskich rezerwatach

koń gorącokrwisty wolno żyjący w australijskich rezerwatach

# chazan

w judaizmie: kantor prowadzący nabożeństwo

# cochin

[czytaj: koczin] rasa kur mięsnych; kochin

rasa kur mięsnych; kochin

# cycuch

potocznie:
1. zgrubienie od: cyc; sut;
2. kobieta mający duży biust

1. wulgarne określenie kobiety o dużym biuście;
2. wulgarne określenie wydatnego biustu

# dociąg

1. mechanizm automatycznego domykania drzwi w samochodzie;
2. dawniej: wprowadzenie do warnika pewnej ilości gęstego soku, klarówki lub ulepu

wprowadzenie do warnika pewnej ilości gęstego soku, klarówki lub ulepu

# fajita

[czytaj: fahita] meksykańska potrawa w postaci grillowanego mięsa na pszenicznej lub kukurydzianej tortilli

meksykańska potrawa w postaci grillowanego mięsa na pszenicznej lub kukurydzianej tortilli

# filcak

1. filcowy but;
2. grzebień do kociej i psiej sierści

długi do kostek, ciepły but z filcu, zwykle z gumową podeszwą

# glewik

roślina pionierska należąca do roślin telomowych (dawniej w obrębie mszaków)

roślina należąca do mszaków

# hoisin

[czytaj: hojsen] słodko-pikantny sos sojowo-śliwkowy używany w kuchni kantońskiej

słodko-pikantny sos sojowo-śliwkowy używany w kuchni kantońskiej

# houdan

[czytaj: huDĄ] francuska rasa kur

francuska rasa kur

# olszowiec

hurmak olszowiec - gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych; hurmak olchowiec, hurmak olszowy

hurmak olszowiec - chrząszcz z rodziny stonkowatych

# hurmak

hurmak olchowiec - gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych; hurmak olszowiec, hurmak olszowy

metalicznie fioletowo-granatowy żuk, żerujący na liściach olchy; hurmak olchowiec, hurmak olszowiec

# ismena

rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący 11 gatunków

ozdobna roślina ogrodowa

# jotpeg

środowiskowo: plik graficzny o rozszerzeniu JPG lub JPEG

plik graficzny zapisany w formacie JPG

# jungle

[czytaj: dżangl] gatunek muzyki elektronicznej o bardzo szybkim tempie, wywodzący się z rave'u

[czytaj: dżangl] gatunek muzyki elektronicznej o bardzo szybkim tempie dochodzącym do 180 uderzeń na minutę

# cabrio

[czytaj: kabrio] kabrio; potocznie: kabriolet;
1. nadwozie samochodu osobowego ze składanym dachem;
2. samochód o takim nadwoziu

[czytaj: kabrio] inaczej kabriolet

# kabrio

cabrio; potocznie: kabriolet;
1. nadwozie samochodu osobowego ze składanym dachem;
2. samochód o takim nadwoziu

potocznie: kabriolet;
1. nadwozie samochodu osobowego ze składanym dachem;
2. samochód o takim nadwoziu

# kleome

rodzaj roślin zielnych z rzędu kapustowców

kleome ciernista - roślina jednoroczna z rodziny kaparowatych

# nurzec

nurzec mały - gatunek ptaka z rodziny burzykowatych

ptak należący do rodziny nurców

# obiela

rodzaj roślin z rodziny różowatych

rodzaj roślin należący do rodziny różowatych

# odętka

rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych

rodzaj roślin należących do rodziny jasnotowatych

# płacik

1. płacik okołośrodkowy - struktura anatomiczna mózgu;
2. zdrobnienie od: płat (wydzielona część narządu ludzkiego)

zdrobnienie od: płat (wydzielona część narządu ludzkiego)

# protel

gatunek drapieżnego ssaka z rodziny hienowatych; hiena grzywiasta

hiena grzywiasta

# romaji

[czytaj: romadzi] łacińska transkrypcja wyrazów japońskich

łacińska transkrypcja wyrazów japońskich

# szarek

1. rodzaj grzybów z klasy miseczniaków;
2. szarek komośnik, szarek ostowiec - gatunki chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych

szarek komośnik, szarek ostowiec - gatunki chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych

# ślepik

ślepik różowiec - pluskwiak równoskrzydły z rodziny bezrąbkowatych; skoczek różany

pluskwiak równoskrzydły z rodziny bezrąbkowatych; skoczek

# takahe

ptak nielot z rodziny chruścielowatych, występujący na Wyspie Południowej w Nowej Zelandii

ptak nielot z rodziny chruścielowatych występujący na Wyspie Południowej Nowej Zelandii

# topper

[czytaj: toper] rodzaj dekoracji tortu, w postaci zatkniętego napisu, rysunku

rodzaj dekoracji tortu, w postaci zatkniętego napisu, rysunku

# cissus

[czytaj: c-issus] rodzaj roślin z rodziny winoroślowatych, liczący około 350 gatunków pnączy z cieplejszych obszarów kuli ziemskiej

[czytaj: c-issus] rodzaj z rodziny winoroślowatych, liczący około 350 gatunków pnączy z cieplejszych obszarów kuli ziemskiej; winnik

# winnik

1. rodzaj pnączy z rodziny winoroślowatych;
2. dawniej: miotełka używana do chłostania w łaźni

1. rodzaj z rodziny winoroślowatych, liczący około 350 gatunków pnączy z cieplejszych obszarów kuli ziemskiej; cissus;
2. miotełka używana do chłostania w łaźni

# wygryw

potocznie: osoba wygrywająca, odnosząca sukces

osoba wygrywająca, odnosząca sukces

# wygryw

potocznie: wygranie czegoś

wygranie czegoś

# zamułka 2023-01-04

1. piasek zmieszany z wodą służący do wypełniania pustych wyrobisk górniczych;
2. potocznie: powolność, apatyczność; zamuła

piasek zmieszany z wodą służący do wypełniania pustych wyrobisk górniczych

# adenium

rodzaj roślin z rodziny toinowatych

sukulent o zgrubiałym pniu i ciemnozielonych, błyszczących liściach

# webmail

[czytaj: łebmejl] dostęp do poczty elektronicznej poprzez przeglądarkę stron WWW

[czytaj: łebmejl] w informatyce: program pocztowy umieszczony na stronie WWW, umożliwiający korzystanie z poczty elektronicznej; Web Mail

# bismillah

formuła rozpoczynająca surę Koranu, stanowiąca także muzułmański ornament kaligraficzny i architektoniczny; bismala, bismilla, basmala

1. inwokacja, którą pobożny muzułmanin rozpoczyna pracę literacką lub naukową
2. motyw dekoracyjny stosowany w sztuce muzułmańskiej; bismala, bismilla

# bismilla

formuła rozpoczynająca surę Koranu, stanowiąca także muzułmański ornament kaligraficzny i architektoniczny; bismala, basmala, bismillah

motyw dekoracyjny stosowany w sztuce muzułmańskiej; bismala, bismillah

# bismala

formuła rozpoczynająca surę Koranu, stanowiąca także muzułmański ornament kaligraficzny i architektoniczny; basmala, bismilla, bismillah

motyw dekoracyjny stosowany w sztuce muzułmańskiej; bismilla, bismillah

# brabant

1. belgijska rasa kur;
2. tuja brabant - gatunek drzewa z rodziny cyprysowatych; żywotnik zachodni

tuja brabant - gatunek drzewa z rodziny cyprysowatych; żywotnik zachodni

# chciwus

potocznie: człowiek chciwy; chciwiec

człowiek chciwy; chciwiec

# comtois

[czytaj: kątła] rasa koni zimnokrwistych pochodząca z Francji

rasa koni zimnokrwistych pochodząca z Francji

# criollo

[czytaj: kri-olo] brazylijska rasa konia domowego

brazylijska rasa konia domowego

# aedicula

[czytaj: edikula] edykuł, edykuła;
1. w starożytności:
a) miniaturowa budowla wzorowana na klasycznych świątyniach;
b) nisza w ścianach budynku, tło dla posągu lub wazy;
2. później: klasyczny model budowli lub motyw dekoracyjny wyglądający jak taka budowla

[czytaj: edikula] edykuł;
1. w starożytności:
a) miniaturowa budowla wzorowana na klasycznych świątyniach;
b) nisza w ścianach budynku, tło dla posągu lub wazy;
2. później: klasyczny model budowli lub motyw dekoracyjny wyglądający jak taka budowla

następne >